VHO- Nằm trải mình bên dòng sông Thao hiền hòa, từ lâu thôn Thủy Trầm, xã Tuy Lộc, huyện Cẩm Khê (Phú Thọ) đã nổi danh với nghề nuôi cá chép đỏ dâng cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp.

Thủy Trầm ngày Tết đỏ rực màu của cá cùng tiếng cười, tiếng nói rộn rã của người dân khua lưới, quăng chài…

Ghé thăm Thủy Trầm vào những ngày này, được cùng người dân địa phương thu hoạch những vuông cá đầu tiên mới cảm nhận hết được không khí náo nức của Xuân Tân Sửu đã cận kề.

Nói về nguồn gốc của giống cá này, ông Bùi Đình Chữ, Giám đốc HTX Cá chép đỏ và dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thủy Trầm cho biết: “Từ những năm 60 của thế kỷ XX, Thủy Trầm đã có nghề ương, nuôi cá giống từ cá bột vớt ở sông Hồng vào mùa lũ. Bỗng một năm, bà con Thủy Trầm thấy xuất hiện loài cá lạ, tuy thuộc giống cá chép nhưng toàn thân có màu đỏ rực rất đẹp mắt. Họ đã nhân giống loài cá này để làm cảnh, tặng bạn quý hoặc phóng sinh. Dần dà, con cá “linh” của làng được nhiều người biết đến và trở thành sản phẩm đặc hữu, là phương tiện không thể thiếu để các Táo về trời trong ngày lễ cuối năm. Lúc đầu chỉ có một vài hộ làm thử, dần dần hàng chục, rồi hàng trăm gia đình cùng làm. Từ đây, nghề nuôi cá chép đỏ ở Thủy Trầm “lên ngôi” cùng với sự phát triển văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, sinh vật cảnh của không chỉ người dân địa phương mà còn ở rất nhiều tỉnh, thành phía Bắc”.

Để có được những lứa cá đẹp nhất phục vụ nhu cầu thị trường, ngay từ tháng 6 âm lịch, người Thủy Trầm phải tiến hành vệ sinh ao và chuẩn bị cá giống. Là loài phàm ăn nên cá chép đỏ rất dễ nuôi, người dân hoàn toàn có thể tận dụng các nguồn thức ăn sẵn có trong tự nhiên như bèo hoa dâu, các loại rau củ quả kết hợp cùng cám công nghiệp. Sợ cá lớn nhanh nên họ chỉ dám cho ăn mỗi ngày một bữa, cứ thấy bóng người là cả đàn lại lao tới nhảy rào rào trên mặt nước. Một ao nuôi nhỏ chừng 50m² cũng phải có tới gần một vạn con. Suốt một tuần lễ trước ngày cúng ông Công ông Táo, Thủy Trầm trở thành khu chợ đông vui, tấp nập, nhộn nhịp người xe qua lại. Người mua cá phần lớn là thương lái đến từ các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Nam Định, Thái Bình... và nhiều nhất là Hà Nội. Đâu đâu cũng thấy một màu đỏ rực của cá, màu xanh ngọc của nước cùng tiếng cười, tiếng nói rộn rã của người dân khua lưới, quăng chài…

Gắn bó với nghề nuôi cá chép đỏ đã hơn 30 năm, ông Nguyễn Văn Triển, người dân sinh sống tại Khu 3 thôn Thủy Trầm hồ hởi: “Muốn giàu nuôi cá, muốn khá nuôi heo”... Quả thực, nhìn những ngôi biệt thự khang trang, những con đường bê tông trải dài tít tắp ở Thủy Trầm mới thấy được hiệu quả của cái nghề đặc biệt này. Cả thôn có 370 hộ thì có tới 353 hộ nuôi cá chép đỏ với tổng diện tích ao hồ hơn 30 ha, tạo công ăn việc làm cho hơn 1.200 lao động. Từ năm 2016 tới nay, doanh thu từ cá chép đỏ liên tục đạt trên 70 tỉ đồng. Thu nhập bình quân của các hộ trong làng là 25 triệu đồng/người/năm. Ước tính mùa Tết năm nay Thủy Trầm sẽ cung ứng ra thị trường khoảng 40 tấn cá chép đỏ.

Vụ cá Tết Tân Sửu 2021, một kilôgam cá chép đỏ tại ao hiện đang có giá khoảng 120.000 đồng, tăng gần gấp đôi so với năm ngoái khiến người nuôi vô cùng phấn khởi, tạo đà cho nghề nuôi giống cá “linh” nơi đây tiếp tục phát triển, đóng góp không nhỏ vào việc giữ gìn những nét đẹp văn hóa truyền thống của nước Việt. 

Bài và ảnh: VŨ MỪNG