VHO-Góp ý kiến cho dự thảo Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách hôm nay 28.3, nhiều ý kiến cho rằng không nên đưa ra qui định cứng về thời gian tại ngũ để xét tặng danh hiệu đối với những thanh niên xung phong đã hy sinh xương máu vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Trình bày báo cáo giải trình, thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, về việc bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” (Điều 51 và Điều 55 dự thảo Chính phủ trình Quốc hội), trong quá trình thảo luận, có hai loại ý kiến về việc bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”. Trong đó loại ý kiến thứ nhất thống nhất với Tờ trình của Chính phủ, đề nghị bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” và loại ý kiến thứ hai đề nghị không quy định “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” trong dự thảo Luật.

Toàn cảnh Hội nghị đại biểu chuyên trách của Quốc hội

Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Xã hội cho biết, thực hiện Kết luận của Ban Bí thư (tại Công văn số 3257-CV/VPTW ngày 7.2.2017 thông báo Kết luận của Ban Bí thư về chủ trương tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo việc quy định hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” cho cựu Thanh niên xung phong tham gia kháng chiến, trong đó làm rõ về tên gọi, đối tượng, thời hạn, tiêu chuẩn xét tặng, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ.

Dự thảo đã được chỉnh lý theo hướng quy định “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” được tặng hoặc truy tặng cho thanh niên xung phong tham gia thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ có thời gian tại ngũ liên tục từ 2 năm trở lên, hoàn thành nhiệm vụ, trung thành với cách mạng. Thanh niên xung phong hy sinh trong khi làm nhiệm vụ đã được công nhận liệt sĩ có thời gian tại ngũ 1 năm trở lên thì được truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”.

“Với tính chất là một hình thức khen thưởng kháng chiến, Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị cho phép đưa quy định này vào Điều về khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến và thể hiện tại khoản 2 Điều 95 nói trên”, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội cho biết.

Đóng góp ý kiến về vấn đề này, đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) nêu lên tấm gương hy sinh trung kiên, anh dũng của các nữ thanh niên xung phong tại Ngã ba Đồng Lộc. Tuy nhiên nếu chiếu theo quy định của Luật này thì các nữ thanh niên xung phong đã hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc phải có thời gian tại ngũ 1 năm trở lên mới được truy tặng danh hiệu “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”. Trong khi đó thực tế thời gian tại ngũ của 10 cô gái đã hy sinh oanh liệt tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc lại chưa đủ 1 năm. Những trường hợp này thì sẽ tính ra sao. Từ đó đại biểu Lan đề nghị Luật cần đưa ra những quy định phù hợp.

“Thanh niên xung phong tham gia kháng chiến có đặc điểm, tính chất đặc biệt, thời gian tham gia trong lực lượng ngắn, tính chất công việc, yêu cầu nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm nơi tuyến đầu như mở đường, lấp hố bom, tải đạn, vận chuyển vũ khí, cứu tàu quân sự... trực tiếp tham gia chiến dịch trên chiến trường, chiến đấu dũng cảm, anh dũng hy sinh bảo vệ Tổ quốc. Theo tôi cần quy định linh hoạt về thời gian, điều kiện tặng, truy tặng Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang để ghi nhận được sự đóng góp vào thành tích của thanh niên xung phong trong kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Nếu quy định phải có thời hạn tại ngũ liên tục 2 năm trở lên, thanh niên xung phong là liệt sĩ phải có thời gian tại ngũ 1 năm trở lên theo tôi là chưa sát với thực tiễn. Do vậy, tôi đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giảm điều kiện tặng Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang, tham gia kháng chiến quy định tại khoản 2 Điều 95 như có thời gian tham gia liên tục trong lực lượng thanh niên xung phong từ 1 năm trở lên. Trường hợp đặc biệt cũng phải xem xét. Nếu như trường hợp thời gian ngắn nhưng thành tích đặc biệt cần ghi nhận thì cũng cần phải có quy định riêng. Đối với thanh niên xung phong là liệt sĩ, có thời gian tham gia lực lượng thanh niên xung phong theo tôi là dưới một năm, để chúng ta có một một khung có thể ghi nhận được sự cống hiến của những người đã là liệt sĩ, thậm chí thời gian rất ngắn nhưng thành tích lại rất cao. “Theo tôi cần phải có sự linh hoạt trong thời hạn thời gian cũng như điều kiện để chúng ta công nhận tặng và truy tặng danh hiệu Thanh niên xung phong vẻ vang cho các đối tượng này phù hợp với thực tiễn cũng như đúng với chủ trương của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa vào trong Luật”, đại biểu Lan đề nghị.

Đại biểu Vũ Trọng Kim cho ý kiến về dự thảo Luật

Bày tỏ sự xúc động và niềm vui khi dự án Luật đã đưa ra những qui định thể hiện sự quan tâm với lực lượng thanh niên xung phong đã hy sinh sự sống của mình cho Tổ quốc, đại biểu Vũ Trọng Kim cho rằng dự thảo Luật cần đưa ra các qui định phù hợp để thể hiện được đạo lý “uống nước nhớ nguồn của dân tộc. Từ đó đại biểu Kim đề nghị đối với các đồng chí đã hy sinh được Nhà nước công nhận là liệt sĩ thì không nên tính thời gian tại ngũ như trong dự thảo Luật.  

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh (Hà Nội) cũng băn khoăn rằng việc đưa ra quy định “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” được tặng hoặc truy tặng cho thanh niên xung phong tham gia thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ có thời gian tại ngũ liên tục từ 2 năm trở lên và thanh niên xung phong hy sinh trong khi làm nhiệm vụ đã được công nhận liệt sĩ có thời gian tại ngũ 1 năm trở lên thì được truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” là chưa phù hợp. Bởi có những thanh niên xung phong kiên trung, anh dũng, lập chiến công lớn nhưng lại chưa đủ thời gian tại ngũ liên tục từ 2 năm trở lên hoặc chưa đủ 1 năm tại ngũ đối với trường hợp thanh niên xung phong hy sinh trong khi làm nhiệm vụ đã được công nhận liệt sĩ. “Như thế sẽ chưa đảm bảo công bằng, thiếu xót, đề nghị bổ sung theo hướng là các thanh niên xung phong có đóng góp nổi bật”.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà giải trình, tiếp thu ý kiến đóng góp vào cuối giờ chiều nay 28.3

Góp ý với dự thảo Luật, nhiều đại biểu chuyên trách cũng bày tỏ đồng tình với ý kiến không nên qui định cứng về thời gian nêu trên mà nên có qui định linh hoạt phù hợp với thực tiễn. Giải trình tiếp thu về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc đưa ra quy định trên là đã căn cứ vào ý kiến đóng góp của Hội cựu thanh niên xung phong. Tuy nhiên tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu để đưa ra các qui định phù hợp nhất trên tinh thần thực hiện việc khen thưởng cho các thanh niên xung phong trong thời kỳ kháng chiến, thể hiện được truyền thống uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa của dân tộc.

THU SÂM; ảnh: QUỐC HỘI