Hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động làm sao thật minh bạch

VHO- Bắt đầu từ ngày 1.4, người lao động (NLĐ) đang ở thuê, ở trọ sẽ được hỗ trợ từ 500.000 - 1 triệu đồng/người/ tháng. Ước tính khoảng 3,4 triệu NLĐ trên cả nước sẽ được hưởng hỗ trợ với tổng số kinh phí 6.600 tỉ đồng.

Người lao động thuê nhà trọ được hưởng hỗ trợ từ 500.000 – 1.000.000 đồng/tháng/người Ảnh: THƯƠNG MẾN

Đây là nội dung của Quyết định số 08/2022/ QĐ-TTg do Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ. Mục tiêu chính của chính sách là góp phần phục hồi thị trường lao động qua việc hỗ trợ, thu hút lao động quay lại thị trường.

Thứ trưởng Bộ LĐ,TB&XH Lê Văn Thanh cho biết, do tác động của đại dịch Covid-19 dẫn đến sự dịch chuyển lao động lớn từ thành thị về nông thôn, từ các trung tâm kinh tế lớn về các tỉnh, gây ra nguy cơ thiếu hụt lao động cho khôi phục và phát triển sản xuất kinh doanh tại các khu vực kinh tế trọng điểm.

Trước tình hình đó, Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg của Chính phủ nhằm chia sẻ, hỗ trợ cho NLĐ còn gặp khó khăn về nhà ở yên tâm phần nào trong việc chọn lựa công ăn việc làm tại thành thị. Tiếp đó, hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh giữ chân NLĐ để phục hồi sản xuất kinh doanh, góp phần phục hồi kinh tế - xã hội. Theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg, đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ 500.000 đồng/tháng tiền thuê nhà (tối đa 3 tháng) là NLĐ có quan hệ lao động hoặc đang làm việc trong các KCN, khu chế xuất, khu vực kinh tế trọng điểm mà phải ở thuê, ở trọ.

Điều kiện để NLĐ được hưởng hỗ trợ là ở thuê, ở trọ trong khoảng thời gian từ ngày 1.2.2022 - 30.6.2022; có hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên được giao kết và bắt đầu thực hiện trước ngày 1.4.2022. Đồng thời, NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc hoặc có tên trong danh sách trả lương tại tháng liền kề trước thời điểm doanh nghiệp lập danh sách lao động đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà. Một điểm đáng chú ý khác, với NLĐ đang làm việc trong doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tại KCN, khu chế xuất hoặc khu vực kinh tế trọng điểm được hưởng hỗ trợ 1.000.000 đồng/tháng; tối đa 3 tháng và nhận tiền từng tháng.

Những điều kiện để đối tượng trên được hưởng chính sách là ở thuê, ở trọ trong khoảng thời gian từ ngày 1.4.2022 - 30.6.2022; có hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên trong khoảng thời gian từ ngày 1.4.2022 - 30.6.2022, trừ hợp đồng lao động giao kết tiếp nối của hợp đồng lao động đã giao kết và thực hiện trước đó. Và NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc hoặc có trong danh sách chi trả lương tại tháng liền kề trước thời điểm người sử dụng lao động lập danh sách lao động đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà.

“Chính sách hỗ trợ lần này không chỉ có lợi cho NLĐ mà còn hỗ trợ cho cả doanh nghiệp. Qua khảo sát, doanh nghiệp cũng rất ủng hộ chính sách này và họ sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để giúp NLĐ sớm nhận được tiền hỗ trợ. Đặc biệt, khi nhận được tiền từ ngân sách, doanh nghiệp sẽ chi trả ngay, cách thức chi trả có thể gửi trực tiếp vào tài khoản của NLĐ. Bên cạnh đó, Mặt trận Tổ quốc, Công đoàn và các cơ quan quản lý lao động ở các địa phương sẽ có trách nhiệm giám sát, đôn đốc quá trình chi trả”, Thứ trưởng Lê Văn Thanh đánh giá.

Cũng đề cập về vấn đề này, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐ,TB&XH) Vũ Trọng Bình cho biết, ước tính hiện có khoảng 3,4 triệu NLĐ cần được hỗ trợ với tổng kinh phí là 6.600 tỉ đồng. Trên cơ sở đề nghị của NLĐ, xác nhận tình trạng nhà thuê, ở trọ tại địa phương, doanh nghiệp và các cơ quan BHXH, UBND cấp huyện trình hồ sơ gửi UBND tỉnh. Trong thời gian 2 ngày nhận đủ hồ sơ, UBND cấp tỉnh ban hành quyết định phê duyệt danh sách và kinh phí hỗ trợ, đồng thời chỉ đạo thực hiện chi trả hỗ trợ. Cũng trong 2 ngày làm việc kể từ khi nhận được kinh phí hỗ trợ từ UBND cấp tỉnh, doanh nghiệp cần phải thực hiện chi trả cho người lao động.

Để thực hiện có hiệu quả và minh bạch của chủ trương này, nhiều chuyên gia cho rằng, các cơ quan cần phải đảm bảo liên kết chặt chẽ để tránh hiện tượng trục lợi chính sách. Ông Vũ Trọng Bình cho biết, các cơ quan chức năng có liên quan cần giám sát một cách chặt chẽ trong việc thực hiện chính sách đầy nhân văn này của Chính phủ. Trong quá trình thực hiện, không được để NLĐ nhận gộp 3 tháng/lần, mà tháng nào “ăn đứt” tháng ấy. Bằng cách làm này, để tránh việc NLĐ ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp, lĩnh tiền hỗ trợ thuê nhà rồi nghỉ việc và sau đó lại “nhảy” sang công ty khác để tiếp tục nhận hỗ trợ.

Được biết, Cục Cảnh sát đăng ký quản lý cư trú và dữ liệu quốc gia về dân cư (Bộ Công an) sẽ tham gia giám sát nhằm tránh việc lặp đi lặp lại nhiều lần, và xác nhận tình trạng thuê trọ cho NLĐ tại địa phương.

Nhằm giúp NLĐ nhanh chóng được nhận hỗ trợ tiền thuê nhà theo tinh thần Quyết định số 08 của Chính phủ, BHXH Việt Nam sẵn sàng tập trung nhân lực, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng CNTT trong đó phát huy lợi thế có sẵn dữ liệu người tham gia BHXH để tiếp nhận và xác nhận sớm nhất việc tham gia BHXH bắt buộc của NLĐ.

BHXH Việt Nam sẽ kịp thời chỉ đạo cơ quan BHXH các cấp phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan, hướng dẫn doanh nghiệp, người sử dụng lao động, sớm lập danh sách NLĐ để được xác nhận và hỗ trợ theo quy định. Tuyệt đối không phát sinh thủ tục, hồ sơ ngoài quy định; không để hồ sơ quá hạn, trường hợp hồ sơ còn thiếu, có sai sót cần kịp thời hướng dẫn, không để tình trạng hồ sơ chuyển đi, chuyển lại nhiều lần.

(Ông DƯƠNG VĂN HÀO, Trưởng ban quản lý thu, sổ thẻ, BHXH Việt Nam)

QUỲNH HOA