VHO – Ngày 30.12.2022, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức họp báo công bố thông tin về việc Di tích Khảo cổ Rộc Tưng- Gò Đá (Thị xã An Khê) vừa được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt.

Các hố khai quật di tích sơ kỳ Đá cũ Rộc Tưng-Gò Đá (thị xã An Khê) được trưng bày ngoài trời, có mái che phục vụ nghiên cứu và tham quan. Ảnh: Báo Gia Lai

Trước đó, ngày 29.12.2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam ký Quyết định số 1649/QĐ-TTg xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 13) đối với 5 di tích, trong đó có di tích khảo cổ Rộc Tưng-Gò Đá (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai).

Di tích Rộc Tưng-Gò Đá được công nhận là di tích cấp tỉnh năm 2018, được Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch công nhận là là di tích cấp quốc gia ngày 4.11.2020.

Tại buổi họp báo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch cho biết, Thị xã An Khê, Di tích Gò Đá được các nhà khảo cổ lần đầu tiên phát hiện năm 2014. Cùng năm, Viện Khảo cổ học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) đã triển khai ngay đề tài nghiên cứu và phát hiện 5 di tích thời đại Đá cũ ở thị xã An Khê. Cuối năm 2014, các di tích được thẩm định và đưa vào Chương trình hợp tác quốc tế Nghiên cứu quá khứ xa xưa của Việt Nam giữa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học Nga, giai đoạn 2015-2019.

Tháng 11.2015, 2 di tích Gò Đá và Rộc Tưng I (xã Xuân An) được khai quật, các nhà khảo cổ học  tìm thấy 12 điểm có dấu tích văn hóa của người nguyên thủy, với hàng trăm mảnh tectit và hàng ngàn di vật đá với các loại hình như: Công cụ mũi nhọn, công cụ ghè hai mặt, công cụ chặt thô, công cụ mũi nhọn tam diện... Đặc biệt là có 4 rìu tay thu được trong quá trình điều tra, khảo sát. Kết quả phân tích cho thấy, niên đại ở Di tích Gò Đá là khoảng 806.000 năm và Rộc Tưng I là khoảng 782.000 năm trước.

Điều này cho thấy cơ sở kéo dài hơn lịch sử Việt Nam hàng nghìn năm. Đồng thời, vùng thượng lưu sông Ba (Gia Lai) được ghi dấu vào bản đồ thế giới, là một trong những nơi lưu giữ dấu tích văn hóa của tổ tiên loài người - Người đứng thẳng (Homo erectus).

Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Thanh Lịch cho biết, ngay từ khi phát hiện di tích, Thị xã An Khê đã triển khai các giải pháp khoanh vùng bảo vệ nghiêm ngặt. Song song đó, tỉnh Gia Lai cũng hoàn thiện các hồ sơ để trình cấp thẩm quyền xếp hạng di tích. Từ trước khi di tích được xếp hạng cho tới nay, Tỉnh Gia Lai đang lên kế hoạch dài hạn cho việc bảo tồn, phát huy giá trị của di tích khảo cổ.

Theo đó, tỉnh sẽ áp dụng khoa học, công nghệ; mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm hợp tác nghiên cứu về của các nhà khoa học, sinh viên trong nước và quốc tế. Đồng thời, liên kết di tích với các điểm đến khác như Di tích Tây Sơn Thượng Đạo, Cao nguyên Kon Hà Nừng, cùng các di tích lịch sử, nghỉ dưỡng tại Bình Định, tạo thành tour đa dạng và hấp dẫn.

 “Toàn bộ di chỉ được phát hiện trải dài dọc sông Ba, có những vùng rộng 200ha. Vì vậy, chúng ta phải thổi hồn vào bằng những câu chuyện, những công cụ trực quan sinh động nhất, bằng dựng 3D ảo để khi du khách vào, đứng trước hiện vậy thì được tái hiện lại thời tổ tiên người đứng thẳng giai đoạn đó. Và qua các ứng dụng, kích thích hơn, gây tò mò, tạo hiệu ứng trong tham quan, nghiên cứu”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai nói.

TRUNG THÀNH