Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Sự độc đáo của văn hóa Azerbaijan

Thứ Năm 21/10/2021 | 14:54 GMT+7

ANAR KARIMOV ( Bộ trưởng Bộ Văn hóa Azerbaijan)

VHO- Một phần quan trọng của lịch sử phong phú và di sản văn hóa được tạo ra và nâng niu bởi người Azerbaijan trong hàng thiên niên kỷ, được bảo tồn đến ngày nay và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, có mối liên kết với Karabakh. Lịch sử văn hóa Azerbaijan, bao gồm: văn hóa, âm nhạc (nghệ thuật Mugham), văn học, cũng như kiến trúc và các loại hình nghệ thuật dân gian, đã trải qua một con đường phát triển lâu dài tại khu vực này, đặc biệt sau khi nhà nước Hãn quốc Karabakh được thành lập ở thế kỷ 18.

Vùng đất Karabakh trở thành lãnh thổ Azerbaijan ngày nay từ thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên. Bắt đầu với nhà nước Albania Caucasus, tồn tại cho đến thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên, nó là một phần của các quốc gia do những người cai trị Azerbaijan trong các giai đoạn lịch sử khác nhau. Nhà nước Hãn quốc Karabakh là một trong những nhà nước Azerbaijan được sinh ra sau sự sụp đổ của đế chế của người Azerbaijan Nadir Shah Afshar năm 1747.
Người sáng lập Hãn quốc Karabakh là vua Panah-Ali Khan (cai trị năm 1747-1763). Sau đó nó được cai trị bởi con trai ông, vua Ibrahim Khalil Khan (năm 1763-1806). Hãn quốc bị sáp nhập vào Đế quốc Nga theo hiệp ước Kurakchay ký ngày 14 tháng 5 năm 1805 bởi vua Ibrahim Khalil Khan và chỉ huy quân đội Caucasus của Sa hoàng Nga, Tướng Pavel Tsitsianov. Năm 1822, Hãn quốc bị xóa sổ.

Điều đáng nói là Hãn quốc Karabakh duy trì tình trạng đặc biệt của mình sau khi ký hiệp ước Kurakchay và điều này tiếp tục được chuyển cho vua Mehdigulu Khan Javanshir, con trai của vua Ibrahim Khalil Khan (mất năm 1845). Mehdigulu Khan người được phong quân hàm của Thiếu tướng theo lệnh của Nga Sa hoàng Nicholas đệ Nhất, đã đi vào lịch sử với tư cách là vị vua Karabakh cuối cùng.
Hãn quốc Karabakh bao phủ vùng lãnh thổ rộng lớn từ sông Araz đến hồ Goyche và bao gồm khu vực đồng bằng và miền núi Karabakh, cũng như Zangazur, Bargushadi... Ban đầu, Bayat Castle (khu vực Kabirli) là trung tâm hành chính của Hãn quốc, nhưng sau đó nó đã được chuyển đến khu vực nơi lâu đài Shahbulag (một pháo đài ngày nay nằm tại tỉnh Aghdam) được xây dựng bởi vua Panah-Ali Khan (năm 1751). Tuy nhiên, các cuộc chiến tranh tại khu vực đã khiến vua Panah-Ali Khan xây dựng một thành phố pháo đài mới và đáng tin cậy mà kẻ thù sẽ không thể tiếp cận tấn công. Vì vậy, bao quanh ba phía của thành phố Shusha là những ngọn núi và những khu vực vách đá ngăn tạo ra tuyến phòng thủ tự nhiên. Thành phố này được thành lập vào năm 1752 và là điểm chiến lược quan trọng nhất của Karabakh.

Quá trình phục hồi lăng mộ của Mullah Panah Vagif, tể tướng Hãn quốc Karabakh và nhà thơ, tại Shusha sắp hoàn thành. Lăng được xây dựng vào năm 1982, nhưng đã bị cướp bóc và bị hư hại nghiêm trọng trong thời kỳ chiếm đóng của Armenia 

Thời kỳ thịnh vượng của di sản văn hóa Karabakh có liên quan chặt chẽ đến các vị vua và các hoạt động của những người kế nhiệm của họ. Lâu đài Shahbulag, được xây dựng vào thế kỷ 18-19, Pháo đài Asgaran, cũng như hàng chục nhà thờ Hồi giáo, madrasas, caravanserais, cầu và các dinh thự, được coi là những viên ngọc trai của Karabakh. Thành phố pháo đài Shusha là một bảo tàng không mái che với những kiến trúc có một không hai. Ở đó có tổng cộng 17 khu vực với sắc thái và màu sắc riêng, các công trình lịch sử, nhà thờ Hồi giáo, nhà tắm, suối nước...
Shusha là một trung tâm văn hóa quan trọng không chỉ với Karabakh mà còn với toàn bộ Azerbaijan trong nửa sau của thế kỷ 19, cùng với việc là một cái nôi âm nhạc của quốc gia. Nó được gọi là “khu bảo tồn Nam Caucasus”. Hàng chục tính cách nổi bật như các khanendes vĩ đại (ca sĩ) đã quảng bá cho âm nhạc mugham Azerbaijan ở Châu Âu, bao gồm Jabbar Garyaghdioghlu và Mahammad Kechachioghlu, cũng như tác giả của vở opera đầu tiên ở Hồi giáo phương Đông, nhà soạn nhạc Uzeyir Hajibayli, người con của vùng lãnh thổ này. Các buổi biểu diễn và rạp xiếc được tổ chức tại Shusha lần đầu tiên trong lịch sử văn hóa Azerbaijan, cùng với các buổi hòa nhạc, sự kiện âm nhạc và khoa học phương Đông và châu Âu. Một nhà xuất bản và một thư viện cũng đã được mở.
Văn học Azerbaijan có một lịch sử phong phú được bắt nguồn từ Karabakh. Vào thời Trung cổ, vùng đất này đã nuôi dưỡng những nhà tư tưởng nổi tiếng của phương Đông như Amirul Bardayi, Sadullah Bardayi và Mahammad Garabaghi. Molla Panah Vagif, vizier (tể tướng) của Hãn quốc Karabakh, đặt nền móng cho một trường thơ quốc gia trong Văn học Azerbaijan thế kỷ 18. Hơn nữa, thế kỷ 19 là “Thời kỳ vàng son” của văn học tại Karabakh. Thời kỳ này chủ yếu gắn liền với thành phố Shusha. “Tazkireyi-Navvab”, một tác phẩm của Mir Mohsun Navvab-họa sĩ, nhà thơ và học giả sống ở Shusha, trích dẫn tên của gần 100 nhà văn sống ở thành phố trong khoảng thời gian đó. Nữ thi sỹ lỗi lạc Khurshidbanu Natavan (1832-1897), được gọi là "con gái của Khan” (con gái của Mehdigulu, vua Hãn quốc Karabakh cuối cùng), đã đóng góp phần đặc biệt vào việc làm giàu thêm kho tàng văn học ở Shusha và Karabakh nói chung. Natavan tập hợp một số lượng lớn các nhà thơ của thời đại đó khi thành lập một cộng đồng văn học có tên là «Majlisi-uns» ở Shusha. Ngoài việc làm thơ, Natavan còn là một nghệ sĩ tài năng, lôi cuốn và xuất sắc trong nghệ thuật thêu. Nhà văn người Pháp Alexandre Dumas ('cha') đã viết trong cuốn sách "Những câu chuyện ở Caucasus” vào năm 1858 về cuộc gặp gỡ của ông ấy với Natavan và tài năng sáng tạo của bà. Natavan cũng được biết đến với các hoạt động từ thiện, như việc xây dựng nhiều tòa nhà ở Shusha, cùng với việc hỗ trợ những người nghèo khổ và xây dựng một đường ống dẫn nước trong thành phố. Cộng đồng văn học Karabakh cũng ngôi nhà của nhà thơ trào phúng nổi tiếng Gasim Bay Zakir và Ashiq Pari, một nhà thơ và dân gian ca sĩ. Vào cuối thể kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, vùng đất này cũng nuôi dưỡng các nhà văn và nhà viết kịch như Najaf bay Vazirov, Abdurrahim bay Haqverdiyev, Yusif Vazir Chamanzaminli và Suleyman Sani Akhundov.

Thánh đường Hồi giáo Govhar Agha ở Shusha. thế kỉ 19. Nó được xây dựng bởi kiến trúc sư người Karabakh của Azerbaijan, Kerbalai Sefikhan. Trong những năm bị Armenia chiếm đóng, các đồ trang trí và các yếu tố Azerbaijan ban đầu đã bị phá hủy và các nỗ lực đã được thực hiện để biến nó thành  một Nhà thờ Hồi giáo "Ba Tư"

Trường Karabakh là một trong bảy trường dạy làm thảm ở Azerbaijan. Barda đã được công nhận là trung tâm lớn của nghề thủ công từ thế kỷ 10-11 và thành phố Shusha vào thế kỷ 18. Thảm dệt lan rộng tới Aghdam, Fuzuli, Jabrayil và các vùng khác. Nhiều tấm thảm Azerbaijan sản xuất tại Karabakh tô điểm các viện bảo tàng nổi tiếng trên thế giới.Chăn nuôi ngựa ở Karabakh cũng có lịch sử lâu đời. Ngựa thuần chủng từ Karabakh được biết đến ở nhiều quốc gia kể từ thời Trung cổ. Ngựa Karabakh đã từng là một phần của các đơn vị kỵ binh hoàng gia đặc biệt ở Châu Âu và trong nhiều cuộc đua.
Vùng Karabakh của Azerbaijan cũng nổi tiếng thế giới với Hang động Azykh, nơi sinh sống của người cổ đại có niên đại khoảng 2 triệu năm. Karabakh cũng là quê hương của những người kế tục văn hóa Guruchay thời đại đồ đá cũ, cũng như văn hóa Kura-Araz và Khojaly-Gadabay tồn tại trong thời kỳ đồ đồng và đồ sắt. Dấu tích lịch sử và các di tích văn hóa đã được ghi lại ở Karabakh, bao gồm 13 di tích cấp thế giới (bao gồm 6 kiến trúc và 7 địa điểm khảo cổ), 292 di tích cấp quốc gia (119 kiến trúc và 173 địa điểm khảo cổ) và 330 di tích cấp địa phương (270 kiến trúc di tích, 22 di tích khảo cổ, 23 vườn, công viên, khu di tích và đài tưởng niệm và 15 mẫu nghệ thuật trang trí).
Một số lượng đáng kể các di tích Kitô giáo vào thời đại Albania Caucasus, bao gồm những nơi thờ tự và thánh địa tại Karabakh. Nhà thờ Tông đồ Albanian là nhà thờ Kitô giáo cổ xưa nhất với lịch sử lâu đời ở khu vực Caucasus. Nhà thờ Gregorian Armenia đã luôn luôn bất bình về sự thật này. Các giáo sĩ Armenia bắt đầu đòi lại các nhà thờ Albania và tiếp sau đó là việc di dời hàng loạt người Armenia từ Iran sang các vùng lãnh thổ phía Bắc của Azerbaijan, đặc biệt là Karabakh, do kết quả của các cuộc Chiến tranh Nga-Ba Tư vào đầu thế kỉ 19. Quá trình này đã trở nên rõ rệt sau khi hội đồng Giáo hội Chính thống giáo Nga (cơ quan quản lý) thông qua một quyết định vào năm 1836 để chuyển người nhà thờ Albania nằm dưới quyền quản lý của nhà thờ Gregorian Armenia. Sau đó, hàng chục nhà thờ Albania ở Karabakh đã bị Armenia hóa. Trong thời gian Armenia chiếm đóng Karabakh, người Armenia bắt đầu tuyên truyền rằng Ganjasar và Khudavang, những ngôi đền Albania nổi tiếng có từ đầu thời kỳ trung cổ nằm ở huyện Kalbajar và Tu viện Aghoghlan ở Lachin, là các đền thờ của họ, và cũng đã cố gắng để thay đổi kiến trúc ban đầu của những kiến trúc này và thánh giá của chúng.
Theo đuổi một chính sách có chủ ý nhằm chiếm đoạt di sản văn hóa quốc gia của người Azerbaijan, Armenia nói di sản Caucasus Albania là "di sản Armenia" và họ không chỉ đánh cắp các mẫu văn hóa vật chất mà còn tuyên bố liên kết với các nhân vật lịch sử. Ví dụ về những nỗ lực này bao gồm nỗ lực của họ để "Armenia hóa" Hasan Jalal, người sáng lập ra Kitô giáo Albania ở Karabakh vào thế kỷ 13, và Arzu Khatun, người kế nhiệm ông.
Trong thời gian chiếm đóng lãnh thổ Azerbaijan, Armenia đã liên tục phá hủy các di tích cổ đại của nền văn minh Hồi giáo ở Karabakh có lịch sử kéo dài hàng thế kỷ. Khoảng 70 nhà thờ Hồi giáo ở Shusha, Aghdam, Gubadly, Zangilan và các khu vực khác bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự chiếm đóng của Armenia và chỉ một vài trong số những ngôi đền này còn sót lại trong các vùng lãnh thổ này. Các ngôi đền hoặc là nửa đổ nát hoặc bị thay đổi diện mạo lịch sử với lý do “phục hồi" (chẳng hạn như Nhà thờ Hồi giáo Yukhari Govhar Agha ở Shusha). Một nhà thờ Chính thống giáo Nga ở làng Kuropatkino của huyện Khojavand, từ thế kỷ 19, là một trong những địa điểm tôn giáo bị phá hủy do hậu quả của sự chiếm đóng của Armenia.

Karabakh còn được biết đến là một khu vực du lịch tuyệt đẹp với thiên nhiên thú vị và các khu vui chơi giải trí. Các các khu nghỉ dưỡng và trung tâm y tế nằm trong khu vực đã thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới.
Khu vực lịch sử của Shusha đã được tuyên bố là khu bảo tồn kiến trúc-lịch sử theo sáng kiến của lãnh tụ Azerbaijan Heydar Aliyev vào năm 1977. Những bước tiến xa hơn nhằm thúc đẩy sự phát triển của du lịch thành phố đã được thực hiện.
Sự phong phú về lịch sử, văn hóa và thiên nhiên do người Azerbaijan tạo ra ở Karabakh và trân trọng trong nhiều thế kỷ đã bị phá hoại trong thời kỳ Armenia chiếm đóng vào năm 1992-2020. Trong khoảng thời gian này thường xuyên diễn ra các hành vi phá hoại đối với di sản lịch sử-văn hóa Azerbaijan, đồng thời khoảng một triệu người Azerbaijan đã bị thay đổi chỗ ở bởi Armenia. Hơn nữa, nhà của họ bị cướp bóc, hàng chục thành phố, các khu định cư và làng mạc đã bị san bằng. Quân xâm lược đã phá hủy hơn 20 bảo tàng với 40.000 hiện vật trưng bày. Các mẫu vật, tranh vẽ có giá trị và tác phẩm điêu khắc, vật lưu niệm của các nhân vật nổi bật và triển lãm khác liên quan đến lịch sử và văn hóa Azerbaijan đã bị đánh cắp từ những viện bảo tàng. Trong khi cướp bóc khu dân cư, địch chiếm đoạt hàng tram thảm Azerbaijan và đem bán nhiều ở thị trường nước ngoài bị phá hủy hoàn toàn, bị chiếm đoạt hoặc đã thay đổi mục đích của các di tích cổ.
“Đã có nhiều cuộc chiến tranh và hủy diệt trên quy mô toàn cầu trong lịch sử nhân loại, nhưng theo ý kiến của tôi, việc phá hoại và tàn phá trong thế kỷ 20 và sự cố ý phá hủy các thành phố và làng mạc là chưa từng có. Đây là sự man rợ, sự diệt chủng văn hóa ”. Đây là tuyên bố của Tổng thống Azerbaijan và đó là sự thật.
Armenia thể hiện sự tàn nhẫn đặc biệt trong với di sản văn hóa Azerbaijan trong khu vực bị chiếm đóng đất. Mục tiêu đằng sau những hành động này là xóa sạch toàn bộ di sản văn hóa được tạo ra bởi người Azerbaijan qua nhiều thế kỷ cùng với tất cả các dấu vết lịch sử và sự tồn tại của họ trong các lãnh thổ này. Tổng thống Ilham Aliyev đã nhiều lần tuyên bố trong các bài phát biểu rằng Azerbaijan sẽ không bao giờ hòa giải với sự chiếm đóng lãnh thổ và giải phóng đất đai bằng mọi giá là nhiệm vụ và mục tiêu tối quan trọng của đất nước. Ngoài việc tổ chức các cuộc đàm phán đề xuất bởi các nước trung gian, Azerbaijan tập trung xây dựng lực lượng vũ trang và cải thiện bảo đảm hậu cần và khả năng sẵn sàng chiến đấu. Quân đội Azerbaijan đã sẵn sàng khôi phục sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước theo lệnh của Tư lệnh tối cao. Cuối cùng, ngày đó đã đến và Azerbaijan tuyên bố với cả thế giới rằng chúng ta sẽ không dung túng cho hành động khiêu khích kéo dài của quân xâm lược Armenia. Quân đội Azerbaijan hùng mạnh và chiến thắng đã dạy một bài học lịch sử cho kẻ xâm lược dưới sự lãnh đạo của Tổng tư lệnh tối cao trong Chiến tranh Vệ quốc bắt đầu vào ngày 27 tháng 9 năm 2020. Karabakh và thành phố Shusha, cái nôi của nền văn hóa Azerbaijan, đã được giải phóng sau cuộc chiến kéo dài 44 ngày sau khi bị Armenia chiếm đóng vũ trang trong khoảng 30 năm.

Cuộc Chiến tranh Vệ quốc đã kết thúc trong thắng lợi vẻ vang. Azerbaijan đặt dấu chấm hết cho sự bất công mà cộng đồng thế giới chỉ đơn thuần quan sát trong nhiều năm, không chỉ khôi phục toàn vẹn lãnh thổ của mình mà còn thực thi được luật pháp quốc tê.  Azerbaijan đã chứng kiến  sự phá hoại bất chấp các giá trị của nhân loại ngay sau khi họ đặt chân lên các vùng đất sạch bóng kẻ xâm lược Armenia. Ngoài nhà dân, di tích lịch sử và văn hóa có niên đại nhiều thế kỷ do tổ tiên của chúng ta để lại, bao gồm pháo đài, lăng mộ, nhà thờ Hồi giáo và nhà thờ, bảo tàng, nơi lưu trú cho những người lữ hành và các kiến trúc lịch sử khác, cũng như các nghĩa trang, đã bị san bằng.
Điều đáng nói là Bộ Văn hóa Azerbaijan đã kêu gọi UNESCO và ICESCO, Liên minh các nền văn minh của LHQ, cũng như các bộ văn hóa của 150 quốc gia, về các hành động thù địch của Armenia liên quan đến di sản văn hóa Azerbaijan trên vùng đất lịch sử của chúng ta trong thời kỳ bị chiếm đóng. Kêu gọi quốc tế lên án hành động của người hàng xóm không mong muốn của chúng ta và hành động phù hợp với các yêu cầu của hiệp định có liên quan. Đồng thời, chính phủ Azerbaijan đang thực hiện các biện pháp an ninh ở các vùng lãnh thổ được giải phóng và các hoạt động rà phá bom mìn đang được tiến hành. Azerbaijan cũng sẵn sàng tiếp đón một phái bộ của UNESCO đến các vùng lãnh thổ được giải phóng. Một đề xuất thích hợp đã được gửi đến UNESCO về vấn đề này.
Những nỗ lực nhất quán cũng đang được thực hiện để thông báo với cộng đồng thế giới về các hành động thù địch của Armenia tại Karabakh. Phái đoàn của nhiều quốc gia và tổ chức đa quốc gia, đại diện ngoại giao tại Azerbaijan và các cơ quan truyền thông nước ngoài đã đến thăm các vùng được giải phóng của Azerbaijan và tận mắt chứng kiến hậu quả của sự chiếm đóng kéo dài 30 năm. Các hang truyền thông lớn trên thế giới xuất bản tin tức và chương trình thể hiện sự quan ngại về các hành động man rợ chống lại nền văn hóa Azerbaijan.
***
Theo sắc lệnh của Tổng thống Ilham Aliyev “Về việc tổ chức chính quyền đặc biệt tạm thời tại các lãnh thổ được giải phóng của Cộng hòa Azerbaijan”, ngày 29 tháng 10 năm 2020, đại diện của Bộ Văn hóa tiếp tục giám sát các hoạt động của họ nhằm kiểm soát hoạt động kiểm đếm sơ bộ và bảo vệ an toàn các di tích lịch sử và văn hóa trong khu vực lãnh thổ được giải phóng. Đến nay, có tổng số có 314 di tích lịch sử và văn hóa được đăng ký cấp quốc gia được kiểm tra (vào tháng 6). Hơn nữa, việc giám sát đã được thực hiện trên 125 di tích (di tích mới được phát hiện) với các đặc điểm lịch sử, kiến trúc và khảo cổ học chưa được đăng ký cấp quốc gia trong khu vực lãnh thổ đó. Việc giám sát đưa đến một kết luận rằng hầu hết các di tích lịch sử và văn hóa có yếu tố lịch sử, kiến trúc và khảo cổ học đã bị phá hủy hoàn toàn bởi những kẻ xâm lược. 

Chỉ còn lại tàn tích của một số di tích này và chúng thể hiện sự giả mạo và phá hoại. Ngoài ra, 855 cơ sở văn hóa đã được phát lộ trong quá trình giám sát sơ bộ ở Shusha, cũng như ở Jabrayil, Fuzuli, Zangilan, Khojavand, Gubadly, Aghdam và Kalbajar. Bao gồm 457 thư viện, 345 câu lạc bộ, 20 bảo tàng, 25 trường dạy nhạc thiếu nhi, một rạp chiếu phim, hai rạp hát, hai phòng trưng bày và ba câu lạc bộ phim.
Công việc trùng tu và xây dựng lại quy mô lớn đã được khởi động ở các vùng lãnh thổ được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của Armenia. Nhìn chung, quá trình này có thể được coi là sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong xã hội và đời sống văn hóa của đất nước. Phải khẳng định rằng người dân Azerbaijan sẽ nỗ lực dưới sự lãnh đạo và sự giám sát của nguyên thủ quốc gia với sức mạnh và nhiệt huyết to lớn.
Thứ nhất, các hoạt động xây dựng mở rộng đang được thực hiện ở Shusha. Tổng thống Ilham Aliyev và Đệ nhất Phó Tổng thống Mehriban Aliyeva đã đến thăm thành phố bốn lần kể từ đầu năm 2021. Việc giám sát chặt chẽ các hoạt động khôi phục và xây dựng lại đang diễn ra cho thấy sự quan tâm của lãnh đạo đất nước đối với cái nôi văn hóa Azerbaijan cổ đại này.
Việc cải tạo hiện đang được tiến hành đối với các lăng mộ, nơi lưu trú cho những người lữ hành, bảo tàng tư gia và nhà thờ Hồi giáo từng bị ảnh hưởng bởi sự phá hoại của Armenia ở Shusha trong quá trình chiếm đóng, cũng như Nhà thờ Gazanchi, nơi mà kiến trúc lịch sử đã bị thay đổi. Nhà thờ được xây dựng vào những năm 1880, được liệt kê trong số các di tích được bảo vệ cấp quốc gia trong thời kỳ Xô Viết (theo quyết định Số 145 được Hội đồng Bộ trưởng Cộng hòa Xô viết Azerbaijan thông qua vào ngày 27 tháng 4 năm 1988). Hơn nữa, nó đã được chính phủ đăng ký trong một sổ đăng ký có liên quan được phê duyệt theo quyết định số 132 của Nội các Bộ trưởng Azerbaijan vào ngày 2 tháng 8 năm 2001 (mục kiểm kê số 358). Việc phục hồi Nhà thờ Gazanchi dựa trên tài liệu lịch sử và tài liệu lưu trữ được thực hiện phù hợp với phong cách nghệ thuật và kiến trúc ban đầu của nó, giống như tất cả các di tích lịch sử - văn hóa khác ở Azerbaijan. Các nỗ lực đại tu và sửa chữa đang diễn ra ở Shusha dự kiến sẽ phục hồi hình ảnh văn hóa lịch sử và biến thành cổ trở thành một điểm đến mới và hấp dẫn trên bản đồ di sản thế giới. Mục tiêu chính của chương trình là khôi phục thành phố Shusha, nơi được Tổng thống tuyên bố là "Thủ đô Văn hóa" của Azerbaijan, và vai trò lịch sử của nó đối với di sản văn hóa, cũng như thông báo với cộng đồng quốc tế rằng đó là cái nôi của nghệ thuật và âm nhạc dân tộc. Lễ hội âm nhạc "Kharibulbul" được tổ chức bởi Quỹ Heydar Aliyev trên đồng bằng Jidir Duzu ở Shusha theo chỉ thị của Tổng thống Ilham Aliyev vào ngày 12-13 tháng 5 năm 2021, đánh dấu sự trở lại thủ đô văn hóa đầy vinh quang của Azerbaijan. Chỉ sáu tháng sau khi được giải phóng khỏi một cuộc chiếm đóng lâu dài, thành phố cổ đại một lần nữa được bao trùm bởi âm nhạc và nghệ thuật dân tộc, đi vào lịch sử như một chiến thắng của nền văn hóa Azerbaijan.
Vào ngày 15 tháng 6, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã ký kết Tuyên bố Shusha. Ngoài các văn kiện quan trọng khác, tài liệu lịch sử này được ký kết tại Shusha đã thay đổi hoàn toàn cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và văn hóa ở khu vực giải phóng Karabakh, cũng như việc hợp tác đảm bảo rằng khu vực này sẽ lấy lại được danh tiếng trước đây. Shusha sẽ tổ chức rất nhiều sự kiện văn hóa truyền thống trong tương lai. Năm nay, Ngày thơ Vagif sẽ được tổ chức trong thành phố. Các tổ chức từ Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia Hồi giáo được mong đợi sẽ tham gia chặt chẽ và hỗ trợ những sự kiện này.

ICESCO gần đây đã đóng một vai trò cực kỳ quan trọng đề xuất liên quan đến Shusha. Trong một chuyến thăm của Tổng giám đốc ICESCO đến Azerbaijan vào tháng Giêng, tổ chức này đề nghị công bố Shusha là thủ đô văn hóa của Thế giới Hồi giáo. Hơn nữa, Tổ chức Quốc tế của Bộ Văn hóa Thổ Nhĩ Kỳ (TURKSOY) đề nghị tuyên bố Shusha là Thủ đô Văn hóa của Thế giới Turkic vào năm 2023. Những đề xuất này cho thấy sự đánh giá cao của Thổ Nhĩ Kỳ và thế giới Hồi giáo với sự phong phú về văn hóa của thành phố cổ kính này.
Công cuộc phục hồi toàn diện cũng đang được tiến hành tại thành phố Aghdam, khu dân cư lớn nhất ở Karabakh bị san bằng hoàn toàn trong thời kỳ chiếm đóng. Một số người nước ngoài chứng kiến sự phá hoại của Armenia ở Aghdam, coi là những tàn tích đó như "Hiroshima của khu vực Caucasus". Trong một chuyến thăm khác tới của Tổng thống Ilham Aliyev khu vực này vào ngày 28 tháng 5, Ngày Cộng hòa, các nền tảng được đặt ra để phục hồi Aghdam, kế hoạch chung của thành phố đã được lập ra và một số dự án cơ sở hạ tầng, trong đó bao gồm Bảo tàng Chiến thắng và Bảo tàng Chiếm đóng ngoài trời đã được trình bày.
Ngoài việc triển khai hoạt động xây dựng và cải tạo ở tất cả các khu dân cư được giải phóng, phù hợp với các tiêu chuẩn cao trong hướng dẫn của Tổng thống, Bảo tàng Chiếm đóng sẽ được mở ngoài trời. Những bảo tàng này sẽ là công cụ giúp lan truyền tới quốc tế về các hành động phá hoại gây ra bởi Armenia trong thời kỳ chiếm đóng và truyền lại trang sử này cho các thế hệ tương lai.
Việc giải phóng Karabakh khỏi sự chiếm đóng có ý nghĩa không chỉ khôi phục toàn vẹn lãnh thổ của Azerbaijan và sự trở lại của người Azerbaijan về ngôi nhà của họ, mà còn là sự trở lại của văn hóa đối với vùng đất này trên một phạm vi rộng hơn. Vì vậy, Bộ đang triển khai các dự án và sự kiện liên quan với chủ đề “Đưa văn hóa trở lại Karabakh”. Bằng việc mang nền văn hóa trở lại và khôi phục di sản lịch sử - văn hóa được lưu giữ ở những vùng lãnh thổ này, chúng tôi sẽ chứng minh cho phần còn lại của thế giới rằng người dân Azerbaijan là những người sở hữu thực sự của Karabakh, trái ngược với những người đã từng gây ra các hành động man rợ và cướp bóc các lãnh thổ trong khoảng 30 năm.

Khôi phục toàn vẹn lãnh thổ vào năm 2020, Chiến tranh Vệ quốc đã mở đường cho việc thể hiện và quảng bá một cách toàn diện văn hóa Azerbaijan trên thế giới. Lần đầu tiên trong nền độc lập của Azerbaijan lịch sử, di sản văn hóa của đất nước có thể bị được thể hiện với toàn bộ sự đa dạng và phong phú của nó. Một trong các chính sách ưu tiên của chính phủ Azerbaijan là bảo tồn và bảo vệ các phong tục, truyền thống, ngôn ngữ và niềm tin tôn giáo của các dân tộc thiểu số và các nhóm dân tộc nhỏ trong nước. Việc phục hồi các đền thờ liên quan đến các tôn giáo, bao gồm các mẫu vật của di sản Albania Cơ đốc cổ đại bị cướp phá và chiếm đoạt bởi Armenia ở Karabakh trong thời gian chiếm đóng, là ở tâm điểm của sự chú ý của chính phủ. Theo chỉ thị của Tổng thống, việc phục hồi thánh địa Albanian-Udi cũng sẽ được thực hiện trong những vùng lãnh thổ này.
Bộ Văn hóa cũng đang thực hiện các dự án khác nhau trong lĩnh vực này. Giai đoạn đầu tiên của dự án "Hãy bắt đầu tìm hiểu về di sản Cơ đốc của chúng tôi”, được khởi động vào tháng 11 năm 2020, đang được hoàn thiện. Là một phần của dự án, các video ngắn liên quan đến các đền thờ, nhà thờ và thánh địa Kitô giáo dưới sự bảo vệ của nhà nước Azerbaijan đã được thực hiện và phát sóng.
Là một phần của dự án "Hãy tìm hiểu di sản Hồi giáo của chúng tôi", video về các di tích văn hóa Hồi giáo được xây dựng ở Azerbaijan, bao gồm các nhà thờ Hồi giáo, lăng mộ, khanqah và nơi lưu trú cho những người lữ hành, đã được thực hiện và phát sóng đến công chúng trong năm nay thông qua trang web của Bộ và mạng xã hội. Mới đây, Bộ cũng đưa ra một chiến dịch toàn cầu có tên Peace4Culture. Dự án nhằm mục đích bảo vệ di sản văn hóa thông qua hòa bình, cũng như xây dựng các cộng đồng yêu chuộng hòa bình bền vững khi nghiên cứu sự đóng góp của văn hóa đối với việc thiết lập hòa bình và vai trò của hòa bình đối với sự phát triển của văn hóa.
Nền văn hóa Azerbaijan đang bắt đầu một giai đoạn phát triển mới. Karabakh và Shusha nổi bật với sự phong phú, với từng mảng và đá được xây dựng ở đó thể hiện di sản lịch sử và văn hoá dân tộc; các dự án do chính phủ thực hiện đang nhanh chóng đưa ra chúng ta tiến gần hơn đến ngày mà vùng đất này sẽ mở cửa và đón nhận phần còn lại của thế giới. Nhân loại chưa biết đến hầu hết các nền văn hóa phong phú của chúng ta và bản thân chúng ta đã không thể tiếp cận trong nhiều năm. Từ giờ trở đi, văn hóa Azerbaijan, hiện đã hoàn thiện và được làm giàu thêm, giống như quê hương của chúng ta, sẽ được giới thiệu với cộng đồng thế giới trong một loạt các dự án mới.

 

Print

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: 124 Nguyễn Du, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302

Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top