VHO- Mở đầu năm 2021, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức tái hiện Lễ Nguyên đán dưới triều Nguyễn, thông qua hình thức sân khấu hóa, góp phần tạo nên “hồn cốt” cho không gian di sản Cố đô.

Các quan dâng biểu chúc mừng nhà vua đầu năm mới

Ngày 2.2, tại sân điện Thái Hòa - Hoàng cung Huế, hơn 120 nghệ sĩ, diễn viên của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế và các đơn vị của Trung tâm đã tham gia trình diễn, chuyển tải đến công chúng và du khách những hình ảnh ý nghĩa về một lễ Tết trong cung đình xưa, trên hết là tinh thần nhân văn của tiền nhân.

Lễ Nguyên đán là một nghi lễ triều hội của triều Nguyễn, được tổ chức vào ngày mùng Một Tết, với nghi thức thiết Đại triều ở điện Thái Hòa và thiết Thường triều ở điện Cần Chánh. Nhà vua xa giá từ điện Cần Chánh, ra Đại Cung Môn và lên điện Thái Hòa để thân hành chứng lễ… Trong buổi lễ, các quan sẽ dâng biểu chúc mừng nhà vua. Các quan truyền chỉ ban ân của vua trong dịp Nguyên Đán với các nghi thức trang nghiêm, gắn với các tiết mục biểu diễn của Đại nhạc, Tiểu nhạc (Nhã nhạc cung đình). Sau đó, nhà vua sẽ rời điện Thái Hòa trở lại điện Cần Chánh để tiếp tục nghi thức thiết Thường triều. Tiếp đó là phần tuyên chỉ ban yến tiệc và thưởng xuân của nhà vua… Cuối cùng, các cuộc yến tiệc do vua ban sẽ diễn ra ở điện Cần Chánh, Tả Vu, Hữu Vu, Tả Đại Lậu Viện, Hữu Đại Lậu Viện.

Ông Nguyễn Phước Hải Trung, Phó Giám đốc TTBTDTCĐ Huế cho biết: “Về lễ Nguyên đán triều Nguyễn, chúng tôi đã nghiên cứu trên cơ sở các dữ liệu từ sách Khâm định Đại Nam hội điển sử lệ, Đại Nam thực lục và những đại lễ, vũ khúc của vua chúa nhà Nguyễn. Qua đó, chúng tôi đã rút ra những nội dung chính yếu. Để chuyển tải những nội dung này đến gần với người xem và do điện Cần Chánh cũng không còn nên chúng tôi đã lựa chọn tổ chức tái hiện bằng hình thức thực cảnh sân khấu hóa bằng thủ pháp đồng hiện; tức là 2 nội dung của 2 lễ thiết Đại triều và thiết Thường triều đều được tái hiện tại không gian di tích sân điện Thái Hòa. Thông qua lời bình dẫn chuyện sẽ kết nối, diễn giải và dẫn dắt nội dung của các nghi lễ này đến với công chúng”.

Hiện nay, di tích điện Thái Hòa đang được xây dựng kế hoạch tu bổ tổng thế. Sau khi hoàn thành, TTBTDTCĐ Huế dự kiến sẽ tổ chức nhiều sự kiện tại không gian này, nhằm hòa huyện và phát huy tối đa giá trị di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể triều Nguyễn.

Phó Giám đốc TTBTDTCĐ Huế thông tin thêm, “trong tương lai khi di tích điện Thái Hòa tu bổ xong, chúng tôi dự kiến sẽ đưa cảnh tái hiện sân khấu hóa lễ thiết triều nhà Nguyễn vào hoạt động hằng tuần. Trong đó, vào các dịp sự kiện lớn sẽ có những điểm nhấn như: Festival Huế sẽ tổ chức tái hiện cảnh thiết Đại triều đúng số lượng người (khoảng 300 người), với đại cảnh từ tầng sân 1 đến tầng sân 2 của điện Thái Hòa, có các hàng quan từ Nhất phẩm đến Cửu phẩm. Vào dịp Tết thì chúng tôi tổ chức thiết Đại triều Nguyên Đán; mùa hạ thì tổ chức thiết Thường triều theo hình thức sân khấu hóa với nội dung vua quan nhà Nguyễn bàn chuyện chống hạn hán; mùa đông thì dựng lại thiết Thường triều với nội dung vua quan bàn chuyện ứng phó thiên tai, bão lũ, cứu đói dân tình… Tất cả những câu chuyện này, chúng tôi đều rút ra từ nghiên cứu trong lịch sử thực diễn và trong sử sách đã đề cập”. 

THÙY TRANG