Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

29 Tháng Ba 2024

Nàng "đào thương" của chiếng chèo xứ Đông

Thứ Tư 08/12/2021 | 09:05 GMT+7

VHO- Sau 15 năm miệt mài, gắn bó với bộ môn nghệ thuật Chèo, tài năng của nghệ sĩ trẻ Thùy Dương đã được minh định trong lòng công chúng yêu sân khấu truyền thống cả nước nói chung cũng như khán giả Hải Phòng nói riêng. Nhắc tới Thùy Dương là nhắc tới một người nghệ sĩ luôn say mê với nghề, đắm đuối hết mình trong từng vai diễn. Với nhiều giải thưởng cao giành được tại các kỳ liên hoan, hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc, nàng “đào thương” này đã và đang góp phần kế thừa, phát huy bề dày truyền thống gần 70 năm qua của Đoàn Chèo Hải Phòng.


Gặp Thùy Dương tại Nhà hát lớn thành phố khi chị đang cùng tập thể diễn viên, nhạc công Đoàn Chèo Hải Phòng miệt mài tập vở  Tuyết Giang phu tử, một vở diễn nói về của cuộc đời và sự nghiệp của Danh nhân văn hóa - Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đây là vở diễn nằm trong Đề án Sân khấu truyền hình Hải Phòng. Ngồi xem Thùy Dương nhập vai cô Lúa “điên” với những hành động khóc, cười, nhảy múa liên tục, cảm xúc của nhân vật được đẩy lên cao khi Thuỳ Dương thể hiện phân đoạn cô Lúa nghe tin chồng chết trận, vì quá đau đớn, nhớ thương chồng mà hóa điên dại khiến tôi nổi da gà bởi lối diễn xuất nhập tâm, “diễn như không diễn” của chị. 
Lau giọt mồ hôi sau buổi tập, Thùy Dương tâm sự, do tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 nên không thể tổ chức biểu diễn phục vụ khán giả trực tiếp được. Do vậy, Đề án Sân khấu truyền hình Hải Phòng đã trở thành một sân chơi để các nghệ sĩ của 5 đoàn nghệ thuật trong thành phố được luyện tập, biểu diễn. Mặc dù phải tập vở theo diễn biến theo từng ngày của dịch bệnh nhưng anh chị em nghệ sĩ, diễn viên đều hào hứng bởi được sống dưới ánh đèn sân khấu, để cho vơi bớt nỗi nhớ nghề.

Nghệ sĩ Thùy Dương trên sàn tập vở Tuyết Giang phu tử tại Nhà hát lớn Hải Phòng

Sinh ra và lớn lên trên đất nhãn Hưng Yên, dường như chất chèo đã ngấm vào máu của Thuỳ Dương từ bé. Những làn điệu dân ca chân chất, mộc mạc được cất lên từ giọng hát, lời ru của ông ngoại và mẹ cứ thế đã tiếp thêm tình yêu, niềm đam mê gìn giữ, phát huy giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc trong tâm hồn cô bé Nguyễn Thị Dương. Ước mơ, khao khát được trở thành một diễn viên đứng trên sân khấu chuyên nghiệp dần được toại nguyện khi đầu năm 2000, khi vừa tròn 17 tuổi, Thuỳ Dương được mẹ dẫn lên thi tuyển diễn viên ở Đoàn Chèo Hưng Yên. Chị đã trúng tuyển và được đào tạo tại đoàn. Sau gần 2 năm học tập, công tác tại Đoàn Chèo Hưng Yên, với mong muốn bản thân được đào tạo bài bản, chính quy để làm nghề, tháng 11/2001, Thuỳ Dương mạnh dạn xin đi học và được đồng ý của lãnh đạo đoàn. Chị đã trở thành sinh viên xuất sắc của lớp diễn viên Chèo, Khoa Sân khấu, Trường Trung cấp VHNT Hải Phòng. Như một mối lương duyên đặc biệt với mảnh đất nơi cửa biển này, tốt nghiệp ra trường năm 2005, nghệ sĩ Thuỳ Dương về thực tập và gắn bó với Đoàn Chèo Hải Phòng cho đến nay.
Ngần ấy năm đắm đuối với nghiệp chèo, cho đến giờ, Thùy Dương không nhớ hết được những vai diễn mà mình đảm nhận. Từ những vai chính, thứ chính, đến vai dân làng, hay có khi là vai anh lính “tốt đen, tốt đỏ”. Thậm chí có những lúc thiếu diễn viên nam, chị còn mạnh dạn đề xuất với lãnh đạo Đoàn giao vai nam cho mình. Thuỳ Dương chia sẻ, để vào vai quan văn hay võ tướng, chị phải nghiên cứu, học hỏi, làm chủ từ dáng đi, điệu bộ đến cử chỉ, hành động của nhân vật. Khâu hoá trang cũng hết sức cầu kỳ trong việc tạo hình để từ đó thể hiện đúng với tính cách của từng vai diễn. Những vai diễn đa dạng mà Thuỳ Dương trải qua đã đúc kết cho chị nhiều kinh nghiệm diễn xuất quý báu. Với chị, được hóa thân vào nhiều dạng nhân vật mang nhiều tính cách khác nhau đó chính là hạnh phúc của người nghệ sĩ. Sự đa dạng trong diễn xuất đó cho thấy tài năng ngày càng phát tiết của chị, được khán giả và bạn nghề ghi nhận, đánh giá cao. Chính vì vậy, nghệ sĩ Thùy Dương luôn được lãnh đạo Đoàn Chèo Hải Phòng tin tưởng và giao hàng chục vai diễn lớn, nhỏ cũng như đề cử tham gia các cuộc thi, liên hoan, hội diễn chèo toàn quốc.
Có thể kể đến một vài vai diễn ấn tượng của Thùy Dương như vai Nàng Hương trong vở Trầu cau, đây là vai diễn đầu tay của chị năm 2007. Tiếp đó là các vai nữ sĩ Hồ Xuân Hương trong vở Hồ Xuân Hương với tình; tiểu thư Hà Phương trong Vùng sáng Dương Kinh; Lan trong Ảo mộng xứ người; Mùi trong vở Thạch Sùng; Ngọc Lan trong Hào khí Bạch Đằng Giang; nữ tướng Lê Chân trong Khai sáng An Biên; vai Thái phi trong vở Lời sấm truyền từ quán Trung Tân…. gần đây nhất là vai Thái hậu Dương Vân Nga trong vở Hoàng đế Tiền Lê. Nhưng có lẽ, trong cuộc đời làm nghề của mình, hai vai diễn để lại ấn tượng nhất đối với Thuỳ Dương là Súy Vân và Thị Mầu trong hai vở chèo cổ Kim NhamQuan âm Thị Kính - đây là hai vai mẫu nằm trong hai vở diễn kinh điển của sân khấu chèo Việt Nam. 

Nghệ sĩ Thùy Dương trong vai Thái hậu Dương Vân Nga trong vở Hoàng đế Tiền Lê

Theo Thuỳ Dương, điều khó nhất trong khi thể hiện vai Súy Vân trong vở Kim Nham là trước đó đã có rất nhiều nghệ sĩ thể hiện thành công bởi trích đoạn Suý Vân giả dại quá nổi tiếng qua nhiều thế hệ. Đó chính là áp lực không nhỏ cho bất cứ diễn viên nào đảm nhận. Để thể hiện được vai diễn này đòi hỏi người diễn viên phải hội đủ các yếu tố của “Lục tự” (thanh, sắc, thục, tinh, khí, thần), là sự tổng hòa của hát, múa và diễn. Tính chất của vai Suý Vân  rất khó thể hiện vì nhân vật lúc giả điên, lúc thì điên thật. Ngoài khả năng diễn xuất ra thì người diễn viên phải có sức khỏe tốt để thể hiện các hành động diễn ra của nhân vật về vũ đạo, hình thể, các bộ phận của cơ thể phải hoạt động liên tục như mắt, miệng, chân tay, khi khóc, khi cười… Ở vai diễn này, với sự khổ luyện, hóa thân vào nhân vật một cách xuất thần, Thùy Dương đã bộc lộ rõ nét chiều sâu tâm lý nhân vật thông qua đôi mắt có thần, có lửa, thể hiện đủ hỉ, nộ, ái, ố trên sân khấu và phản ánh đúng khuôn mẫu Suý Vân trong nghệ thuật chèo cổ của dân tộc. Vai diễn Súy Vân đã đem về cho Thuỳ Dương tấm Huy chương Vàng danh giá trong Cuộc thi Tài năng sân khấu trẻ Tuồng, Chèo toàn quốc năm 2017 tại Thanh Hóa.
Trong vở Hoàng đế Tiền Lê, Thùy Dương vào vai Thái hậu Dương Vân Nga. Với sự đầu tư, chăm chút một cách kỹ lưỡng trong diễn xuất, chị đã thể hiện xuất sắc vai diễn, khắc họa được hình ảnh Thái hậu Dương Vân Nga uy nghiêm, quyết đoán khi trao long bào, đưa Thập Đạo tướng quân Lê Hoàn lên ngôi vua để cứu giang sơn, xã tắc. Vở diễn của Đoàn Chèo Hải Phòng đã làm nổi bật được công lao của người anh hùng dân tộc Lê Hoàn trong cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược, bảo toàn được nền độc lập của đất nước Đại Cồ Việt, được công chúng thành phố và giới làm nghệ thuật truyền thống cả nước đánh giá cao. Thuỳ Dương tâm sự, khi kết thúc vở diễn, màn nhung khép lại, trước tiếng vỗ tay nồng nhiệt của khán giả nhưng do ngấm nhân vật quá nên chị vẫn chưa kịp thoát vai, cảm xúc vẫn còn vẹn nguyên với vai diễn mà mình rút ruột thể hiện. Điều đó cho thấy tình yêu mãnh liệt của chị đối với sân khấu chèo to lớn như thế nào. Vai diễn Thái hậu Dương Vân Nga của Thùy Dương đã vinh dự nhận được giải “Nữ diễn viên xuất sắc nhất” năm 2020 do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam trao tặng.

Nghệ sĩ Thùy Dương trong vai trích đoạn Suý Vân giả dại

Cuộc sống của người nghệ sĩ không thể tránh khỏi nỗi lo cơm, áo, gạo, tiền, dù có những lúc khó khăn tưởng chừng phải bỏ cuộc nhưng tình yêu nghệ thuật chèo trong con người Thùy Dương đã chiến thắng tất cả. Như con tằm rút ruột nhả tơ, gác lại bao tất bật, lo toan thường nhật, người nghệ sĩ ấy vẫn không ngừng miệt mài khổ luyện với nghiệp chèo mà mình đã dám yêu và sống. Bằng tài năng, sự sáng tạo cộng với gương mặt sáng, giọng hát ngọt ngào, mùi mẫn kết hợp các động tác múa chèo mềm dẻo, điệu nghệ, nghệ sĩ Thùy Dương càng ngày càng tỏa sáng trên sân khấu lớn và tạo được tiếng vang trong giới nghệ thuật cả nước.
Đến nay, nghệ sĩ Thùy Dương đã gặt hái được nhiều thành công trong nghiệp diễn của mình, nổi bật với 1 Huy chương Vàng, 4 Huy chương Bạc trong các kỳ liên hoan, hội diễn sân khấu chuyên nghiệp Chèo toàn quốc. Ngoài hai giải thưởng dành cho vai “Suý Vân” và Thái hậu Dương Vân Nga kể trên, chị còn đạt Huy chương Bạc cho các vai tiểu thư Hà Phương trong vở “Vùng sáng Dương Kinh” (Liên hoan sân khấu Chèo toàn quốc năm 2009); vai Lan trong vở Ảo mộng xứ người (Liên hoan nghệ thuật Chèo toàn quốc về đề tài hiện đại năm 2011); vai Mùi trong vở Thạch Sùng (Hội diễn Chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2016); vai Ngọc Lan trong vở Hào khí Bạch Đằng Giang (Liên hoan sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2019).
Trải qua những năm tháng cống hiến cho sự phát triển của bộ môn nghệ thuật chèo, bản thân đã đủ 15 năm công tác, và có đủ giải thưởng theo quy chế, diễn viên Thùy Dương đang chờ nhà nước xét tặng danh hiệu NSƯT trong năm nay. Đó là sự ghi nhận, khích lệ, động viên cho những cố gắng, nỗ lực không ngừng nghỉ của chị đối với nền nghệ thuật dân tộc nước nhà.
Ngọn lửa đam mê chèo trong con người Thùy Dương luôn rực cháy. Thuỷ chung với nghề đã chọn, người nghệ sĩ ấy vẫn luôn đắm say với từng vai diễn bởi với chị, chèo là hơi thở, là cuộc sống của mình. Tài năng, tâm huyết đang ở độ chín, sự lao động nghệ thuật nghiêm túc của chị đã toả sáng và được được công chúng yêu chèo, bạn nghề ghi nhận, tôn vinh nhưng nghệ sĩ Thùy Dương luôn thể hiện thái độ khiêm tốn bởi thành công của nghệ thuật không có điểm dừng. Chị quan niệm, với mỗi người nghệ sĩ, con đường nghệ thuật không có đích cụ thể, vì vậy phải không ngừng nỗ lực phấn đấu, học hỏi để mỗi vai diễn, dù lớn, dù nhỏ phải thể hiện tròn vai nhất, đem lại sự yêu mến cho khán giả. 
Sống hết mình với nghiệp diễn, với những tiếng vang trong giới nghệ thuật cả nước, nghệ sĩ Thùy Dương đã và đang góp phần đưa nghệ thuật chèo Hải Phòng xứng danh “chiếng chèo xứ Đông”.

MẠNH THƯỜNG
 

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top