VHO - Thời điểm này, khắp xóm, làng, xã của huyện miền núi Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh tràn ngập trong hương bưởi dịu dàng, trong màu vàng rực của những quả bưởi nặng trĩu trên cành cũng là lúc người dân trồng bưởi Phúc Trạch đang bước vào thu hoạch đại trà. Bưởi Phúc Trạch mọng nước, tép giòn, vị ngọt xen lẫn chua thanh, được người dân địa phương xem là đặc sản quý.

Dạo một vòng quanh vườn bưởi của gia đình ông Hoàng Văn Quế, xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), chúng tôi đắm chìm trong hương bưởi. Vườn bưởi quả trĩu cành, lúc lắc, lấp ló dưới những tán lá xanh đã đến mùa thu hoạch. Ông Quế cho biết, gia đình đã cải tạo đầu tư trồng 250 gốc bưởi, tất cả đều đang cho thu hoạch.
Ông Quế phấn khởi chia sẻ: “Bưởi Phúc Trạch là món quà đặc ân mà người dân nơi đây được ưu ái đón nhận. Không riêng gì tôi mà rất nhiều gia đình ở Hương Khê khá lên, có thu nhập cả hàng trăm triệu đồng mỗi năm nhờ bưởi Phúc Trạch. Mùa bưởi chín, du khách tìm về Hương Khê và người Hương Khê đi xa, ai cũng mang quả bưởi làm quà. Năm nào gia đình cũng có khoảng hơn 3.000 quả để bán ra thị trường. Thời tiết năm nay thuận lợi, cây nào cũng sai quả, tôi phải dùng cọc để đỡ khỏi gãy cành, ước tính khoảng 100 - 150 quả, có nhiều cây nhiều quả hơn. Thời điểm này là thu hoạch rộ chính vụ của bà con nên thương lái khắp nơi đến tận vườn mua. Với giá bán hiện tại trung bình 20-35 nghìn/quả, vụ bưởi năm nay gia đình đem về nguồn thu nhập tốt. 

Đặc sản bưởi Phúc Trạch của huyện miền núi Hương Khê được mùa 

Theo các nhà vườn trồng bưởi cho biết, năm nay bưởi được mùa, giá bưởi loại 1 giá từ 30.000đ- 40.000đ/quả; loại 2 giá 20.000đ/quả; loại 3 giá 10.000đ/quả. Giá không cao hơn năm trước nhưng đổi lại, sức tiêu thụ năm nay tăng cao. Để ánh nắng không chiếu vào làm rám vỏ bưởi và tránh bị côn trùng đốt, nhiều gia đình mua túi bọc bưởi được làm bằng giấy màu vàng pha lẫn nylon, dài 35 cm, ngang 30 cm, giá 1.200 đồng. Khi cây trĩu quả, các nhà vườn chống cọc tre ở phía trên cành để quả không bị sà xuống đất gây thối, hư hỏng. Trước khi hái, chủ vườn tháo túi bọc đem xếp lại cất trong nhà, sang vụ sau dùng tiếp. Một túi bọc bưởi có thể dùng trong 2 vụ.
Chủ tịch UBND xã Phúc Trạch Trần Quốc Khánh cho biết: Cây bưởi là cây chủ lực phát triển kinh tế của địa phương, mỗi vụ, một gia đình thu về từ 100 đến 300 triệu đồng tiền bán bưởi tùy theo diện tích trồng. Mức thu nhập phổ biến của các hộ dân trên địa bàn khoảng 90 triệu đồng. Ngày càng có nhiều thương lái đến mua bưởi tại vườn, sau đó đóng thành bao chở đi các vùng miền trong và ngoài tỉnh để tiêu thụ. Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh khiến hàng nghìn tấn bưởi phúc trạch tồn đọng, thêm vào đó bão đổ bộ vào mùa dẫn tới nhiều gia đình bước vào hoàn cảnh khó khăn. Vụ mùa năm nay, thời tiết nắng đẹp, giá cả bình ổn khiến cho những người nông dân trồng bưởi đều rất phấn khởi. 

Rất nhiều du khách đến thăm quan và mua bưởi tại vườn...

Xã có cây bưởi được gắn biển hiệu "cây đầu dòng", được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Tĩnh thẩm định là đủ điều kiện để nhân giống. Những cây khỏe mạnh, cho quả đều ba vụ sẽ được chọn để chiết cành, ghép mắt. Cành cây chiết có đường kính 1,5 đến 2 cm, được khoét nhỏ một miếng, sau đó bôi đất, bọc túi nylon, vài tháng sau tự ra rễ. Lứa bưởi mới thường được trồng vào tháng 2 hoặc tháng 10 hàng năm, cho quả sau hơn 2 năm. Cây bưởi có vòng đời 12-19 năm, sau đó phải thay mới. Trung bình mỗi cây tán rộng khoảng 4,5 m, cao 5 m. Một mùa, mỗi cây cho khoảng 100 quả, có cây gần 300 quả.

Nông dân vui mừng, hớn hở bước vào mùa vụ thu hoạch

Không chỉ bán trên địa bàn mà đặc sản bưởi phúc trạch nổi tiếng khắp các tỉnh, sản lượng tiêu thụ ngày càng cao do nhu cầu của người dân. Chị Nguyễn Thị Hoa (TP. Hà Tĩnh), một tiểu thương chia sẻ: “Cứ mỗi năm đến mùa bưởi là tôi lại vừa bán lẻ, vừa nhập sỉ cho một số mối quen. Bưởi để càng lâu, càng xuống nước, càng ngọt. Vậy nên người dân thành phố chúng tôi không chỉ mua cất ăn dần mà còn rất nhiều khách gửi đi Hà Nội, Đà Nẵng hay TP. Hồ Chí Minh...”

Khách đến thăm quan mua và ăn bưởi ngay tại vườn

Trao đổi về hướng phát triển cây bưởi đặc sản, ông Võ Viết Minh Châu, chủ tịch Hội Nông dân huyện Hương Khê cho biết: "Bưởi Phúc Trạch được xem là cây chủ lực, phát triển kinh tế tại địa phương, đa số các xã trên địa bàn huyện đều trồng bưởi. Không chỉ xóa đói giảm nghèo, bưởi Phúc Trạch còn giúp nhiều hộ gia đình làm giàu. Giống bưởi Phúc Trạch chỉ ngon khi được trồng ở đất Hương Khê, còn những nơi khác nó sẽ không được mùi vị ngon như thế này. Theo thống kê toàn huyện Hương Khê có 19 xã trồng bưởi với tổng diện tích là 2.768 ha, trong đó có 1.920 ha bưởi thời kỳ cho quả với tổng sản lượng trên 23.616 tấn; năng suất đạt trên 12 tấn/ha. Huyện có 122 tổ hợp tác sản xuất bưởi Phúc Trạch với hơn 730 ha đạt tiêu chuẩn VietGap, 1 tổ hợp tác được cấp giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn GlobalGAP.

Để ánh nắng không chiếu vào làm rám vỏ bưởi và tránh bị côn trùng đốt, nhiều gia đình mua túi bọc bưởi được làm bằng giấy màu vàng pha lẫn nylon. Trước khi hái, chủ vườn tháo túi bọc đem xếp lại cất trong nhà, sang vụ sau dùng tiếp. Một túi bọc bưởi có thể dùng trong 2 vụ

Thương lái đến thu mua bưởi ngay tại vườn, tạo thu nhập cho bà con nông dân. Ngoài bán trên địa bàn, bưởi Phúc Trạch còn được tiêu thụ tại Hà Nội và TP.HCM

Năm 2012, Tổ chức kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục đặc sản “Bưởi Phúc Trạch” của tỉnh Hà Tĩnh được công nhận vào Top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam theo bộ tiêu chí công bố giá trị đặc sản Việt Nam. Để quảng bá thương hiệu, thúc đẩy tiêu thụ bưởi Phúc Trạch đến đông đảo người tiêu dùng, các sở, ban, ngành cùng huyện Hương Khê đã kết nối với các nhà phân phối lớn để khảo sát, đưa bưởi vào hệ thống siêu thị. Hiện một số doanh nghiệp, hợp tác xã đang tích cực xúc tiến các thủ tục để đủ điều kiện xuất khẩu bưởi sang các thị trường EU, Hoa Kỳ.   
 

PHẠM NGÂN