Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

29 Tháng Ba 2024

Chức năng giáo dục là nhiệm vụ của văn học nghệ thuật

Thứ Tư 21/12/2022 | 12:15 GMT+7

VHO- “Môi trường sáng tạo, làm nghề của văn nghệ sĩ và tự do sáng tạo cần phải được thể chế hóa, góp phần giải phóng tư tưởng, phát huy tiềm năng, kích thích năng lực sáng tạo. Các giải pháp được đưa ra nên phát huy vai trò của nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục, định hướng, bồi đắp lý tưởng thẩm mỹ, thị hiếu lành mạnh cho thế hệ trẻ”…

 Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đã nhấn mạnh tại Hội thảo khoa học toàn quốc Nhìn lại 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật (VHNT) diễn ra mới đây tại Hà Nam. Dự Hội thảo còn có Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cùng đại diện một số Ban, Bộ, ngành, lãnh đạo UBND tỉnh Hà Nam, Liên hiệp các Hội VHNT, các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương và địa phương…

Tài năng VHNT là vốn quý của dân tộc

Tại Hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, để VHNT Việt Nam đi lên, đóng góp vào sự phát triển con người thì cần tăng cường đầu tư cho lĩnh vực này ở các khía cạnh quản lý, thể chế, chính sách… Theo PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương, việc Bộ Chính trị dành riêng một Nghị quyết quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng phát triển VHNT trước yêu cầu mới đã thể hiện sự đổi mới tư duy, nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với lĩnh vực “rất quan trọng và đặc biệt tinh tế” của nền văn hóa nước nhà.

“Đảng ta xác định nhiệm vụ của VHNT Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế là “phải phát triển toàn diện và mạnh mẽ, thấm nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ. Phấn đấu tạo nhiều tác phẩm VHNT có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, có tác dụng to lớn xây dựng con người; vừa có tác dụng định hướng, đáp ứng nhu cầu văn hóa - tinh thần ngày càng cao của nhân dân. Bên cạnh đó, tài năng VHNT là vốn quý của dân tộc. Chăm lo, phát hiện, bồi dưỡng, quý trọng và phát huy các tài năng VHNT là trách nhiệm của toàn xã hội; trước hết là Đảng, Nhà nước và các tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nhận định.

Khái quát về tình hình phát triển VHNT, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương đánh giá, nhờ thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 23-NQ/TW, VHNT Việt Nam 15 năm qua tiếp tục nắm bắt được dòng mạch chính là chủ nghĩa yêu nước và nhân văn, gắn bó với dân tộc, nỗ lực phản ánh chân thật cuộc sống đấu tranh cách mạng và lao động sáng tạo của nhân dân. VHNT Việt Nam cũng kịp thời phát hiện, khẳng định giá trị của các nhân tố mới, tham gia cuộc đấu tranh lên án cái xấu, cái ác, sự biến chất, thoái hóa về nhân cách, đời sống, đạo đức của một bộ phận trong xã hội. Chủ nghĩa nhân văn, phẩm chất nhân đạo được phát huy, đề cao…

Cùng với những gì đã làm được, nhiều đại biểu cho rằng, phải thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, yếu kém của VHNT trong thời gian qua. PGS.TS Đào Duy Quát, nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ rõ, số lượng tác phẩm VHNT ngày càng nhiều nhưng chất lượng lại tỷ lệ nghịch. Nhiều tác phẩm xa lánh vấn đề lớn lao của đất nước, những vấn đề mới nảy sinh trong sự nghiệp đổi mới toàn diện, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Thậm chí, không ít tác phẩm chạy theo đề tài tầm thường, thị yếu thấp kém của một bộ phận công chúng, vứt bỏ chức năng giáo dục. Một số trường hợp còn có biểu hiện cực đoan, chỉ tập trung tô đậm mặt đen tối, tiêu cực của cuộc sống hiện đại hay bóp méo lịch sử; bị các thế lực thù địch lôi kéo sáng tác và truyền bá tác phẩm độc hại, đi ngược lại lợi ích của nhân dân và đất nước.

Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Ủy viên Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương, Tổng Biên tập Báo Quân đội Nhân dân chia sẻ, VHNT Việt Nam đang chịu không ít tác động từ mặt trái của nền kinh tế thị trường. Do quá đề cao tính kinh tế, một bộ phận văn nghệ sĩ bất chấp tất cả để đạt được danh tiếng, tìm cách tiêu thụ sản phẩm VHNT. “Họ quên mất rằng ngay ở các nước phát triển, sản phẩm VHNT không chỉ là hàng hóa thuần túy mà còn là sản phẩm tinh thần, ảnh hưởng đến đạo đức xã hội, giá trị tinh thần chung của cộng đồng. Do đó, không có tự do tuyệt đối trong sáng tác, muốn làm gì thì làm. Nhiều trường hợp đáng tiếc thay vì đáp ứng nhu cầu lành mạnh của công chúng, tác phẩm VHNT lại sa đà vào nhu cầu, thị hiếu tầm thường, dung tục dẫn đến tác phẩm bị xếp vào loại xấu độc, tác động tiêu cực đến nhận thức, thẩm mỹ của công chúng, nhất là giới trẻ.”, Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ nói.

Hội thảo ghi nhận nhiều ý kiến thống nhất, để VHNT Việt Nam đi lên, đóng góp vào sự phát triển con người thì cần tăng cường đầu tư cho lĩnh vực này ở các khía cạnh quản lý, thể chế, chính sách

Tránh “loạn chuẩn” trong VHNT

Để tránh “loạn chuẩn” trong xây dựng, phát triển VHNT thời kỳ mới, PGS.TS Đào Duy Quát một lần nữa khẳng định trong thời gian tới phải căn bản hoàn thiện thể chế hóa quan điểm, đường lối, chủ trương, định hướng phát triển VHNT Việt Nam thành Luật, Nghị định, cơ chế, chính sách: “Việt Nam cần sớm ban hành Nghị định về hoạt động văn học, tự do sáng tạo trong VHNT… Đồng thời, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách để huy động mọi nguồn lực đầu tư, phát triển cho VHNT, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng tài năng VHNT”.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nêu, cần có định hướng rõ ràng cho giới văn nghệ sĩ trong sáng tác cũng như có cơ chế xứng đáng, tạo động lực cho văn nghệ sĩ sáng tác các tác phẩm chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước, con người Việt Nam toàn diện. Để làm được điều này, phải sớm xây dựng mới các chế độ, chính sách đối với hoạt động VHNT như chế độ lương, nhuận bút, bồi dưỡng lao động nghề nghiệp, chế độ hưu đối với trí thức, văn nghệ sĩ. Có cơ chế khuyến khích văn nghệ sĩ, nghệ nhân phát huy tài năng, năng lực sáng tác, quảng bá VHNT, đặt hàng tác phẩm với ý thức đầy đủ về trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân. Có được cơ chế hợp lý, văn nghệ sĩ phải phấn đấu sáng tạo nhiều tác phẩm VHNT có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao. Các tác phẩm phải coi trọng đề tài truyền thống, bám sát thực tiễn cuộc sống của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; nhất là đề tài chống tham nhũng, xuống cấp đạo đức.

“Song song với đó, chúng ta cũng cần nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò của VHNT trong xây dựng đất nước, con người để tránh bị các tác phẩm xấu đầu độc. Tăng cường giáo dục nghệ thuật phải được coi là một trong những giải pháp quan trọng. Giáo dục nghệ thuật được xem là mục tiêu chính của giáo dục ở mọi cấp học. Giáo dục nghệ thuật giúp hình thành nên những con người yêu nghệ thuật, yêu cái đẹp, có sức đề kháng với cái xấu, việc làm xấu; hình thành nên công chúng cho thị trường VHNT trong tương lai”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn trình bày quan điểm.

Góp ý thêm về giải pháp khác, muốn tăng thêm nguồn lực phát triển cho VHNT, nhất định phải đẩy mạnh xã hội hóa. Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương nêu rõ, khi xây dựng và thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động VHNT, cần xác định rõ lĩnh vực nào Nhà nước và nhân dân cùng làm; lĩnh vực nào Nhà nước phải đầu tư bảo tồn, xây dựng và phát triển. Ngoài ra, các bên cần tăng mức đầu tư cho VHNT; đảm bảo kinh phí cho các chương trình mục tiêu lớn, hoạt động sáng tạo của các Hội VHNT. Phải xác định đầu tư cho VHNT cũng chính là đầu tư cho con người, sự phát triển bền vững. 

 Thời gian tới, các bên liên quan cần tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và bố trí phù hợp đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý trong lĩnh vực VHNT. Tập trung đẩy mạnh thể chế hóa, cụ thể hóa đường lối, quan điểm của Đảng về văn học, nghệ thuật thành luật, cơ chế, chính sách và các quy định phù hợp thực tiễn. Tiếp tục xây dựng, bổ sung, hoàn thiện cơ chế phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng tài năng VHNT. Môi trường sáng tạo, làm nghề của văn nghệ sĩ và tự do sáng tạo cần phải được thể chế hóa, góp phần giải phóng tư tưởng, phát huy tiềm năng, kích thích năng lực sáng tạo. Các giải pháp được đưa ra nên phát huy vai trò của nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục, định hướng, bồi đắp lý tưởng thẩm mỹ, thị hiếu thẩm mỹ lành mạnh cho thế hệ trẻ.

(Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương NGUYỄN TRỌNG NGHĨA)

 

NAM ANH

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top