VHO- Sách giáo khoa (SGK) điện tử sẽ là xu thế tất yếu của xã hội. Tuy nhiên, kinh nghiệm và bài học của nhiều quốc gia trên thế giới cho thấy, Việt Nam cần có những lộ trình, nghiên cứu và thử nghiệm cụ thể để các dự án SGK điện tử không đi vào “ngõ cụt”.

Sách giáo khoa điện tử là xu thế tất yếu của tương lai

Sách giáo khoa điện tử tương tác cao - Hướng đi cho tương lai là tọa đàm trực tuyến do Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu (Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh) tổ chức với sự tham gia của nhiều chuyên gia đã đưa ra những kiến nghị về việc phát triển loại hình SGK điện tử ở Việt Nam.

Dịch Covid-19 đã tạo ra nhiều cơ hội cho SGK điện tử. Trong thời gian giãn cách xã hội, bản mềm của các bộ SGK được giáo viên chia sẻ để các gia đình tự in cho con em mình. Thực tế, sự chuyển biến lớn nhất bắt đầu từ việc chỉ có NXB Giáo dục Việt Nam được cấp phép biên soạn, xuất bản, phát hành SGK cho tới việc “xã hội hóa SGK” theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, khi nhiều đơn vị khác cũng tham gia.

Ông Nguyễn Văn Đại, Phó bí thư Đoàn Bộ GD&ĐT cho biết, NXB Giáo dục Việt Nam đang cố gắng phát triển song hành cả SGK giấy lẫn phiên bản điện tử, hướng tới việc phục vụ tốt nhất cho nhu cầu mua sách của học sinh, giáo viên...; đồng thời chia sẻ về những khó khăn mà NXB gặp phải khi triển khai SGK điện tử, bao gồm khối lượng công việc lớn, thời gian hạn hẹp, nguồn lực và tài chính.

Các đại biểu tham dự Tọa đàm đều khẳng định, SGK điện tử là xu hướng tất yếu của thế giới và Việt Nam với những lợi thế như tiềm năng lớn lưu trữ nhiều loại sách, đa luồng, cập nhật dữ liệu nhanh chóng và không giới hạn chia sẻ trong cộng đồng… Tuy nhiên, cùng với đó là những thách thức khi văn hóa, tư duy, cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ không đồng đều ở các địa phương, giữa thành thị với nông thôn, khu vực miền núi…

Ông Phạm Thúc Trương Lương, Tổng Giám đốc Công ty CP công nghệ Tinh Vân nhắc lại những khó khăn khi dự án Classbook năm 2013 không được triển khai do gặp nhiều rào cản. Ông cũng đưa ra bài học từ việc Thụy Điển khi quay lại với hình thức SGK giấy, và khẳng định rằng không có loại SGK nào có thể thay thế hoàn toàn loại kia. Các NXB nên cung cấp bản mềm để triển khai SGK điện tử là hợp lý nhất. Đến từ Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Sỹ Nam cũng nhấn mạnh, mỗi NXB có mục tiêu và định hướng riêng, do đó rất cần sự dẫn dắt từ Chính phủ và cả sự hợp tác giữa các NXB và doanh nghiệp.

Những ý kiến của các nhà khoa học cho thấy, để SGK điện tử không đi vào “thoái trào” khi vừa ra đời, rất cần sự cân nhắc và kế hoạch chi tiết để có giải pháp tốt nhất cho sự phát triển của giáo dục Việt Nam. Phải có chiến lược rõ ràng và cụ thể cho phát triển SGK điện tử; Đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ; Hợp tác với các NXB để cung cấp bản mềm và doanh nghiệp công nghệ để phát triển các ứng dụng hỗ trợ; Tăng cường đào tạo, hỗ trợ, bồi dưỡng cho giáo viên nhằm đảm bảo việc triển khai SGK điện tử thành công, cần tăng cường đào tạo và hỗ trợ cho giáo viên về việc sử dụng công nghệ trong giảng dạy và sử dụng SGK điện tử. Điều này giúp giáo viên nắm vững công nghệ và tận dụng tối đa tiềm năng của SGK điện tử trong quá trình giảng dạy. Bên cạnh đó, phải có sự nghiên cứu và thử nghiệm đối với các mô hình SGK điện tử khác nhau, cho phép không gian thử nghiệm SGK ứng dụng công nghệ cao để tìm ra những phương án tối ưu.

NGUYỄN THẾ