VHO - Đến nay, đã gần 2 năm trôi qua, người dân ở khu vực núi Cấm, thôn Chánh Thắng (xã Cát Thành, huyện Phù Cát, Bình Định) vẫn chưa hết ám ảnh bởi trận lở đất xảy ra tại khu vực này cuối hồi năm 2021. Mặc dù sau đó, UBND tỉnh Bình Định đã công bố tình trạng khẩn cấp về sạt lở đất và có chủ trương di dời cũng như bố trí tái định cư cho khoảng 117 hộ dân, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được, khiến các hộ dân sống chung với cảnh nơm nớp lo sợ khi mùa mưa đến.

Người dân mong muốn, được các cấp chính quyền sớm hoàn thành các khu tái định cư để được di chuyển đến nơi an toàn. Việc này không chỉ giúp các hộ dân yên tâm sản xuất, ổn định gia đình, mà còn tránh được nỗi lo sạt lở đất mỗi khi mùa mưa đến.

Nơm nớp lo sạt lở đất khi mùa mưa đến

Xóm 1, thôn Chánh Thắng (xã Cát Thành, huyện Phù Cát) nằm sát chân núi Cấm. Đến bây giờ, nhiều người dân nơi đây vẫn chưa thôi ám ảnh khi nhớ về trận lở đất xảy ra hồi tháng 11.2021. Đặc biệt trong những ngày này, trên địa bàn thường xuyên xảy ra mưa kéo dài, nỗi lo của người dân càng lớn hơn.

Theo người dân địa phương, khoảng giữa tháng 11.2021, do mưa lớn kéo dài đã khiến cho hàng chục ngàn khối đất, đá từ đỉnh núi Cấm đổ ập xuống khiến cho hàng trăm hộ dân phải bỏ của chạy lấy người. Sau đó, cơ quan chức năng tỉnh Bình Định xác định, do mưa lớn đã khiến cho khoảng 35.000m³  đất, đá từ trên đỉnh núi Cấm bị sạt lở, chảy vào nhà và sân vườn của gần 50 hộ dân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài sản và tính mạng của hơn 100 hộ dân trên địa bàn. Hiện trường vụ sạt lở đất cách khu cư chừng 30m. Chính quyền địa phương sau đó đã giăng dây phong toả, phân công lực lượng để túc trực đảm bảo an toàn cho người dân không đến khu vực nguy hiểm.

Vụ sạt lở khiến hàng chục ngàn khối đất, đá từ núi Cấm ập xuống, chảy vào nhà dân

Bà Lê Thị Lấn (72 tuổi, thôn Chánh Thắng, xã Cát Thành) cho biết: Những ngày qua, mưa lớn xuất hiện nên người dân ở gần khu vực núi Cấm cảm thấy thấy rất lo lắng. Mặc dù 2 năm trôi qua, nhưng tôi vẫn nhớ như in vụ sạt lở vào cuối năm 2021, đất đá từ trên núi trôi xuống làm vỡ tường rào và trôi vào nhà gia đình.

“Cứ vào mùa mưa, nhất là khi xảy ra mưa lớn kéo dài thì gia đình tôi không dám ở trong nhà vì lo sạt lở. Năm trước, nhà tôi được thông báo thuộc diện gia đình di dời tái định cư tránh điểm sạt lở núi Cấm nhưng đã hơn một năm chưa thấy di dời” bà Lấn bày tỏ và mong muốn, các cơ quan chức năng có những chính sách để hỗ trợ gia đình bà đến tái định cư ở một nơi khác an toàn hơn.

Cạnh đó, bà Mai Thị Huệ (64 tuổi) cũng chia sẻ: Điểm sạt lở núi Cấm rất gần với nhà các hộ dân, rất nguy hiểm mỗi khi mưa gió đến. Do đó, người dân ở đây rất mong muốn các cấp chính quyền sớm bố trí chỗ ở mới cho các hộ dân để họ yên tâm làm ăn, bớt lo lắng mỗi khi mùa mưa tới.

Bao giờ về nơi chỗ an toàn mới

Sau điểm sạt lở núi Cấm, chính quyền tỉnh Bình Định đã công bố tình huống khẩn cấp về việc sạt lở nơi đây. Theo đó, nội dung công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai nói trên là khắc phục khẩn cấp hậu quả sạt lở tại núi Cấm và xây dựng khu tái định cư khẩn cấp cho 117 hộ dân sống trong vùng sạt lở tại này. Đến tháng 8.2022, UBND tỉnh Bình Định đã quyết định về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án xây dựng khu tái định cư di dời khẩn cấp các hộ dân trong vùng sạt lở núi Cấm và giao UBND huyện Phù Cát làm chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư dự án 32 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn đầu tư công của tỉnh Bình Định hỗ trợ 70% chi phí xây dựng; vốn đầu tư công huyện Phù Cát và các nguồn vốn hợp pháp khác chi trả.

Khoảng 117 hộ dân ở khu vực núi Cấm vẫn nơm nớp lo sạt lở khi mùa mưa đến

Quy mô dự án gồm các hạng mục: Chỉnh trị dòng chảy thoát nước lưu vực núi Cấm; san nền mặt bằng khu tái định cư với diện tích 27.603m²; đường giao thông, hệ thống thoát nước mưa, cấp nước sinh hoạt cho các hộ dân tái định cư. UBND tỉnh Bình Định giao huyện Phù Cát thực hiện các hạng mục này trong thời gian 2 năm (từ năm 2022-2023).

Tuy nhiên theo tìm hiểu, đến nay chủ đầu tư và các nhà thầu mới thực hiện cơ bản hoàn thiện phần chỉnh trị dòng chảy thoát nước lưu vực núi Cấm, còn phần khu tái định cư còn dở dang, nhà thầu mới đổ được một ít đất nền. Ông Phạm Dũng Luận, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát cho hay: Nguyên nhân chậm hoàn thành khu tái định cư cho người dân sạt lở núi Cấm do vướng mỏ đất. Hiện, địa phương cùng nhà thầu tập trung tháo gỡ các vướng mắc để sớm thi công hoàn thiện công trình.

Theo ông Luận, khu tái định cư núi Cấm đến nay các thủ tục đấu thầu đã xong, nhà thầu đang thi công. Tuy vậy, hiện nay việc thi công đang vướng mỏ đất, việc làm thủ tục liên quan đến mỏ đất khá lâu. Sau khi trúng thầu, nhà thầu mới đi tìm mỏ đất làm thủ tục để có mỏ đất san lấp khu tái định cư lại. Mùa mưa sắp đến, khả năng bố trí tái định cư cho người dân vùng sạt lở không kịp, do đó huyện Phù Cát cập nhật khu vực sạt lở núi Cấm vào phương án phòng chống thiên tai để di dời một số hộ dân có nguy cơ cao, đưa ra trụ sở thôn hoặc trường mẫu giáo thôn Chánh Thắng, xã Cát Thành.

Khu vực tái định cư cho người dân đến nay vẫn còn đang dang dở

Theo ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Phó trưởng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Phòng thủ dân sự tỉnh Bình Định, hiện những khu vực sạt lở đã có chồi xanh. Chính quyền huyện Phù Cát đã làm một mương thoát nước nhằm thay đổi dòng chảy từ điểm sạt lở núi Cấm xuống khu dân cư. Việc này cơ bản hạn chế được một lượng lớn đất đá đổ xuống khu dân cư nếu xảy ra mưa lớn kéo dài.

Cũng theo ông Chương, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo cho các địa phương chủ động sơ tán dân khi có mưa lớn. Trong thời gian chưa hoàn thiện khu tái định cư cho người dân vùng sạt lở núi Cấm, chính quyền huyện Phù Cát phải có phương án đảm bảo an toàn cho người dân vào mùa mưa, đặc biệt là công tác di dời dân và sử dụng lực lượng tại chỗ để ứng phó thiên tai.

Như Văn Hóa đã có bài phản ánh, trong tháng 11.2021 mưa lớn trong nhiều ngày liên tiếp khiến núi Cấm, xã Cát Thành, huyện Phù Cát (Bình Định) bị sạt lở kéo dài thành dòng như thác, dài hàng trăm mét, với hàng ngàn m³ đất đá sạt lở, tràn xuống gần khu dân cư, người dân địa phương vô cùng bàng hoàng, lo lắng... Sau đó, UBND tỉnh Bình Định có ký quyết định số 5179/QĐ-UBND về việc công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai sự cố sạt lở tại núi Cấm, thôn Chánh Thắng, xã Cát Thành, huyện Phù Cát. Theo đó, tỉnh Bình Định sẽ thực hiện khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai sạt lở tại núi Cấm và xây dựng khu tái định cư, di dời khẩn cấp các hộ dân sống trong vùng sạt lở tại núi Cấm.

PHAN HIẾU