VHO - Nhiều năm qua, người dân sống trên địa bàn TP Quảng Ngãi (Quảng Ngãi) khốn khổ vì ô nhiễm từ các tuyến kênh thoát nước thải và hồ điều hoà liên tục bị ô nhiễm nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối chạy xộc thẳng vào khu dân cư và người dân sống quanh.

Ô nhiễm môi trường từ các tuyến kênh
Gần chục năm nay, nhiều hộ dân sống cạnh đoạn kênh thuộc đội 3, thôn Phú Bình, xã Tịnh Châu, TP. Quảng Ngãi phải sống chung với mùi hôi thối và nguy cơ bệnh tật vì kênh bị ô nhiễm. Bà Phạm Thị Xuân cho hay, đeo khẩu trang là cách mà bà và nhiều người dân ở đây lựa chọn để có thể sống chung với tình trạng này. Ngay cả những giếng gần kênh người dân càng không dám sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày. 

Đoạn kênh thuộc đội 3, thôn Phú Bình, xã Tịnh Châu, TP. Quảng Ngãi bị ô nhiễm, hôi thối

“Nước ô nhiễm từ chợ và hai bên đường, bao nhiêu bên nhà họ đưa ra ngoài hết. Thối đến mức ăn cơm phải đóng cửa. Mùa nắng đã hôi và có muỗi rồi, mùa mưa nước lại sình lên nhiều người dân sống ở đây chịu không nỗi”, bà Xuân bức xúc nói.
Đoạn kênh người dân phản ánh thuộc hệ thống thoát nước dọc Quốc lộ 24B, đoạn gần khu vực chợ Châu Sa, xã Tịnh Châu. Đã nhiều năm kênh bị bồi lấp không thoát nước được. Ông Lê Phú Quang người dân thôn Phú Bình, xã Tịnh Châu cho biết, nguyên nhân ô nhiễm là do nước thải, nước sinh hoạt từ chợ, lò mổ gia súc và một số hộ dân hai bên đường đổ ra kênh. Người dân nhiều lần phản ánh đến chính quyền địa phương, nhưng tình trạng này vẫn chưa được xử lý triệt để. 

Ông Lê Phú Quang cùng người dân đã nhiều lần phản ánh đến chính quyền địa phương

“Chục năm nay kênh trở thành một ổ vi trùng không ai xử lý. Bình thường sáng nắng lên nó hôi không chịu nỗi. Ăn, ở, ô nhiễm nguồn nước, dân rất phàn nàn đoạn kênh này. Phải cho múc để thoát đi chứ để đọng lại hết năm tới năm rất mất vệ sinh, không đảm bảo cuộc sống cho nhân dân”, ông Quang kiến nghị.
Hàng chục hộ dân ở TDP 3, phường Nghĩa Lộ, TP Quảng Ngãi phải “bấm bụng” sống chung với ô nhiễm của tuyến kênh thoát nước thải ở đây. Lắc đầu ngao ngán, ông Nguyễn Đức Minh, ở TDP 3 than thở: “Đang nắng nóng như đổ lửa, mùi hôi thối từ kênh bốc lên khiến chúng tôi ăn không ngon, ngủ không yên. Còn vào mùa mưa, nước từ kênh dâng cao, tràn vào tận sân nhà khiến chúng tôi phải vật lộn trong nước thải dơ bẩn”.
Sống cạnh tuyến kênh dẫn nước thải đen ngòm, hôi thối, người dân nơi đây lo lắng tình trạng ô nhiễm này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước ngầm, vì các hộ dân ở đây vẫn chưa được cấp nước máy, đang sử dụng nước giếng để uống, sinh hoạt. Cùng với đó, nước thải, bùn thải đen ngòm, ứ đọng tại kênh còn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra dịch sốt xuất huyết. 

Người dân ở TDP 3, phường Nghĩa Lộ, TP.Quảng Ngãi sống chung với ô nhiễm của tuyến kênh thoát nước thải 

Theo ông Võ Văn Vinh, Chủ tịch UBND Phường Nghĩa Lộ, tuyến kênh này chiều dài khoản 300m, mặt cắt chiều rộng mương 3,0m đến 4,5m, điểm đầu tiếp giáp với hệ thống thoát nước ngoài hàng rào Bệnh viện Đa khoa tỉnh và điểm cuối tiếp giáp với hệ thống thoát nước dự án Khu đô thị Ngọc Bảo Viên. Hiện có trên 25 hộ dân đang sinh sống xung quanh tuyến kênh này.
Sau khi dự án thoát nước ngoài hàng rào Bệnh viện Đa khoa tỉnh nghiệm thu đưa vào sử dụng năm 2019 thì khu vực mương hở này bị ô nhiễm vào mùa nắng, nước màu xanh. UBND phường cũng kiến nghị ngầm hóa đoạn kênh nhưng do đoạn kênh trên nằm trong quy hoạch chỉnh trang khu dân cư tổ 3 phường Nghĩa Lộ và ngầm hóa hệ thống thoát nước kết hợp đường giao thông Triệu Quang Phục theo quyết định của UBND TP.Quảng Ngãi (dự án này đã có thông báo thu hồi đất nhưng vẫn chưa triển khai thực hiện).
Theo ông Trà Thanh Danh, Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi, các hệ thống thoát nước đi cùng với hệ thống nước thải nên hầu hết nước thải sinh hoạt đổ ra các tuyến kênh dẫn lâu ngày tích tụ lại sẽ gây mùi hôi thối, nên người dân phản ánh ô nhiễm là chính xác. Năm 2023, TP Quảng Ngãi sẽ bố trí một phần nguồn lực để duy tu, nạo vét để giải quyết phần nào bùn, nước thải. Ngầm hóa một số tuyến kênh đi qua các khu dân cư đông đúc, thành phố sẽ cân nhắc để có cách đầu tư một cách hợp lý đối với từng tuyến kênh và khu vực cụ thể.
Hồ điều hòa thành hồ chứa nước thải
Tưởng chừng sống gần hồ điều hoà sẽ có không khí trong lành, mát mẻ, tuy nhiên thời gian qua, các hồ điều hòa ở TP.Quảng Ngãi lại là nơi chứa nước thải sinh hoạt khiến các hồ đang bị ô nhiễm. Hồ điều hòa Nghĩa Chánh (phường Nghĩa Chánh) được xem là “lá phổi xanh” góp phần điều tiết mưa lũ, thoát nước. Theo thiết kế, hồ Nghĩa Chánh có cửa xả ra sông Trà Khúc qua cống Bàu He. Tuy nhiên, hướng thoát chính của hồ đã bị bồi lấp, không còn năng lực thoát nước. Hướng thoát của hồ điều hòa Nghĩa Chánh hiện đi qua cống nối vào hệ thống thoát nước Hào Thành và từ hệ thống này thoát ra sông Trà Khúc, năng lực tiêu thoát rất hạn chế.

Hồ điều hòa ở TP Quảng Ngãi lại là nơi chứa nước thải sinh hoạt

Phó Chủ tịch UBND phường Nghĩa Chánh Hồ Đình Cung thừa nhận: “Người dân đã nhiều lần bày tỏ bức xúc về tình trạng ô nhiễm ở hồ điều hòa và mong muốn có giải pháp khắc phục, nhưng vấn đề này lại vượt quá thẩm quyền của địa phương”.
Còn hồ điều hòa Bàu Cả có diện tích khoảng 1 ha, là nơi chứa nước thải sinh hoạt của TP.Quảng Ngãi. Do nhiều năm không được nạo vét, hồ bị bồi lắng, làm hạn chế khả năng chứa nước, ảnh hưởng đến việc thoát nước của đô thị, dẫn đến ngập úng cục bộ ở TP Quảng Ngãi vào mùa mưa lũ. Ông Huỳnh Văn Diệu sống gần hồ điều hòa Bàu Cả ở tổ dân phố 2, phường Lê Hồng Phong than thở: “Mấy năm nay, người dân quanh hồ điều hòa Bàu Cả sống khổ sở vì vừa chịu cảnh hôi thối từ nước trong hồ, vừa lo ruồi muỗi nhiều sinh bệnh”.
Ngoài ra, nước thải sinh hoạt từ hồ và tuyến kênh dẫn nước thải từ hồ điều hòa Bàu Cả có chiều dài khoảng 1 km, nằm lộ thiên chạy dọc qua khu dân cư, trước khi xả thẳng ra sông Trà Khúc cũng bốc mùi hôi thối. Theo người dân khu vực xung quanh hồ điều hòa Bàu Cả, tình trạng này đã kéo dài nhiều năm qua, làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của họ.

Nước thải sinh hoạt từ hồ và tuyến kênh dẫn nước thải của hồ điều hòa Bàu Cả xả thẳng ra sông Trà Khúc

Liên quan đến vấn đề trên, Giám đốc Ban quản lý dự án ĐTXD & PTQĐ TP.Quảng Ngãi Bùi Đức Thuận cho biết, đơn vị đã tiến hành khảo sát tình hình bồi lắng đất, cát ở khu vực 2 hồ điều hòa Bàu Cả và Nghĩa Chánh. “Thời gian qua, bà con phản ánh về ô nhiễm môi trường ở 2 hồ điều hòa là có thật, tuy nhiên, trong điều kiện nguồn lực có hạn, chúng tôi đang trình xin thông qua phương án duy tu, nạo vét hồ điều hòa phường Nghĩa Chánh. Tại hồ này, tình trạng bồi lắng khá nghiêm trọng, khu vực đáy hồ bồi lắng lên đến hơn 1m, mặt hồ phủ kín bèo. Sau khi xử lý hồ xong, chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng phương án nạo vét, duy tu hồ điều hòa Bàu Cả”, ông Thuận cho hay.
Hồ điều hòa Bàu Cả và hồ điều hòa phường Nghĩa Chánh đều thuộc hạng mục của Dự án cải thiện môi trường miền Trung - Tiểu dự án Quảng Ngãi, được xây dựng hàng chục năm về trước. Các hồ có nhiệm vụ thoát nước mưa, điều hòa không khí cho TP Quảng Ngãi nhưng lại chưa phát huy hết tác dụng và làm ô nhiễm môi trường.

Các hồ điều hòa chưa phát huy hết tác dụng và làm ô nhiễm môi trường

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh, hai hồ này là hệ quả của việc đầu tư không đến nơi đến chốn, tuy nhiên, để xử lý triệt để lại là vấn đề không hề đơn giản. Hiện nay, tỉnh đang làm dự án thoát nước thải cho TP Quảng Ngãi từ nguồn vốn ODA, trong đó có hồ điều hòa, khả năng 2025 sẽ thu xếp được. Cùng với các dự án khác từ nguồn vốn ODA, hy vọng xử lý được tình trạng trên.
“Riêng hồ điều hòa Bàu Cả, có một dự án được tỉnh cho chủ trương khai thác đổi đất, thực hiện đầu tư đường Nguyễn Bá Loan nối dài, qua đó ngầm hóa kênh đào để giảm ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên dự án này liên quan đến tài sản công, tôi đã cho rà soát toàn bộ các vướng mắc để tìm cách tháo gỡ”, ông Minh thông tin.

NHƯ ĐỒNG