VHO - Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7.5.1954- 7.5.2024), sáng 26.4, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam khai mạc triển lãm chuyên đề “Đường lên Điện Biên”. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương dự và cắt băng khai mạc triển lãm.

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương xem các tác phẩm tại triển lãm

Phát biểu khai mạc triển lãm, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh nhấn mạnh: “Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm giành độc lập cho dân tộc, một thắng lợi vĩ đại mang tầm vóc thời đại và ý nghĩa to lớn, khẳng định vai trò lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân và ý chí quyết tâm chiến đấu vì độc lập, tự do cho Tổ quốc”.

Triển lãm trưng bày 70 tác phẩm nghệ thuật có giá trị với chủ đề Đường lên Điện Biên

Những năm tháng ác liệt của chiến dịch Điện Biên Phủ, cùng với những đoàn quân ra trận năm ấy, đã có nhiều văn nghệ sĩ theo tiếng gọi của Bác Hồ, rời xa cuộc sống nơi đô thị phồn hoa, dấn thân theo kháng chiến, trực tiếp tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ

Bằng những cảm nhận và sự sáng tạo, họ đã ghi lại chân thực, sinh động hình ảnh của cuộc sống, chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh, nhưng cũng không kém phần lãng mạn của quân và dân ta, qua chùm ký họa của các tác giả Tô Ngọc Vân, Nguyễn Trọng Hợp… Những người lính băng rừng lội suối, cần mẫn hành quân xuyên đêm qua tác phẩm Hành quân qua suối của Tô Ngọc Vân; Hành quân đêm của Trần Đình Thọ…

Các khách mời tham quan triển lãm

Đề tài về chiến thắng Điện Biên Phủ - trang sử vẻ vang vẫn là niềm hứng khởi, mạch nguồn sáng tạo cho nhiều thế hệ nghệ sĩ thể hiện thành công các tác phẩm mỹ thuật như hình ảnh người chiến sĩ pháo binh trong tác phẩm Kéo pháo Điện Biên của Trần Đình Thọ; Điện Biên năm ấy của Cao Trọng Thiềm;  Đường lên Điện Biên của Trần Khánh Chương…

Họa sĩ Mai Ngọc Oanh giới thiệu tác phẩm của cha mình- cố họa sĩ Mai Văn Hiến với nhà sử học Dương Trung Quốc

 Sự hỗ trợ đóng góp công sức của hàng chục ngàn dân công qua tác phẩm Việt Bắc của Đào Đức, Tiễn nhau đi dân công của Lưu Văn Sìn, Cả nước ra trận của Lưu Danh Thanh; hình ảnh đoàn văn công phục vụ kháng chiến trong tác phẩm Tiếng hát mùa chiến dịch của Mai Văn Hiến; cuộc sống và sinh hoạt của quân và dân trong vùng kháng chiến, hậu phương qua tác phẩm của họa sĩ Lưu Văn Sìn, Nguyễn Sáng… 

Đặc biệt, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh vị Cha già dân tộc; hình ảnh vị Đại tướng của nhân dân -  Võ Nguyên Giáp, cũng được khắc họa tài tình, thể hiện tình cảm sâu sắc của giới văn nghệ sĩ với Người lãnh tụ của nhân dân ta và vị tướng tài ba, qua tác phẩm của Minh Khôi, Minh Đỉnh… 

Theo ông Nguyễn Anh Minh, Chiến thắng Điện Biên Phủ là biểu tượng cao đẹp về ý chí quật cường của những tấm gương hi sinh thân mình vì chiến thắng của dân tộc. Đó là những chiến sĩ anh hùng quên mình trong chiến trận, được các tác giả thể hiện với lòng biết ơn và sự cảm phục như Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn… 

Tấm gương hi sinh của họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân tại Điện Biên Phủ cùng với những bức ký họa vô cùng quý giá mà ông để lại đã góp phần khắc hoạ sâm đậm thêm những trang sử hào hùng của dân tộc.

70 tác phẩm trong triển lãm chuyên đề Đường lên Điện Biên được trưng bày dưới hai hình thức trực tiếp và trình chiếu kỹ thuật số với công nghệ Cinemagraph, mang cách tiếp cận mới sinh động và hấp dẫn hơn đối với công chúng. 

Trong khu vực trình chiếu kỹ thuật số, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam  sắp đặt một số mô hình xe thồ, trang phục và vật dụng của quân dân ta tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ, để tăng hiệu ứng trải nghiệm.

“Triển lãm Đường lên Điện Biên là dịp để giáo dục cho thế hệ hôm nay và mai sau về tinh thần yêu nước, ý chí quyết chiến, quyết thắng; về tinh thần của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc. 

Cả nước ra trận, Lưu Danh Thanh, 2003

Đây cũng là dịp để mỗi chúng ta bày tỏ sự tri ân, tưởng nhớ các thế hệ cha ông đã chiến đấu, hy sinh góp phần vào chiến thắng Điện Biên Phủ vĩ đại “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”…”, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh chia sẻ.

Phát biểu tại lễ khai mạc, họa sĩ Vi Kiến Thành (Cục trưởng Cục Điện ảnh, Phó Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam) cho biết, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam giới thiệu bộ sưu tập 70 tác phẩm với chủ đề Đường lên Điện Biên. Về chủ đề này, có nhiều tác phẩm nghệ thuật mà Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã sưu tầm trong những năm qua, trong đó có nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật và lịch sử như Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ, sơn mài của họa sĩ Nguyễn Sáng; các bức ký họa trên đèo Lũng Lô của danh họa Tô Ngọc Vân...

Người cha của các lực lượng vũ trang, Minh Đỉnh (1940 -2001)

 “Sau khi vẽ những bức ký họa ở đèo Lũng Lô, hoa sĩ Tô Ngọc Vân lại tiếp tục lên đường ra mặt trận Điện Biên Phủ và ông đã hi sinh vì bom của giặc Pháp”, họa sĩ Vi Kiến Thành xúc động chia sẻ.

Theo ông Thành, 70 tác phẩm tại triển lãm đều gắn với những vấn đề, sự kiện của chiến dịch Điện Biên Phủ mà các họa sĩ nhiều thế hệ đã ghi lại được.  Đây là bộ sưu tập công phu của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, với một tinh thần hướng về kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Hành quân, Nguyễn Sỹ Ngọc

Nhà điêu khắc Lưu Danh Thanh nhớ lại, cách đây hơn 20 năm, vào năm 2003, hướng đến kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức hai đoàn nghệ sĩ điêu khắc và hội họa đi thực tế tại Điện Biên. Sau đó, các nghệ sĩ đã sáng tác một số tác phẩm và bày tại triển lãm của Hội Mỹ thuật Việt Nam. 

“Chiến thắng Điện Biên Phủ mang đến nhiều cảm hứng và sự xúc động cho các họa sĩ, nhà điêu khắc. Giới nghệ sĩ tạo hình cũng đã sáng tác nhiều tác phẩm giá trị đặt tại mảnh đất lịch sử Điện Biên Phủ như Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ trên đồi D1.

 Đặc biệt, bức tranh tròn Panorama về chiến dịch tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã mang lại nhiều cảm xúc với các cựu binh khi họ trở về thăm lại chiến trường xưa. Tôi cho rằng, đó là một sự “trả nợ” đẹp đẽ với lịch sử dân tộc mà các nghệ sĩ tạo hình Viêt Nam đã làm được”, nhà điêu khắc Lưu Danh Thanh bộc bạch