VHO - Tối 30.9, tại Nhà hát Cao Văn Lầu đã diễn ra Lễ bế mạc và trao giải Cuộc thi Tài năng diễn viên Cải lương toàn quốc 2023. Cuộc thi do Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Bạc Liêu chỉ đạo; Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở VHTTDL tỉnh Bạc Liêu và các đơn vị liên quan tổ chức. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đoàn Văn Việt dự và trao giải.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đoàn Văn Việt và Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều trao Giải Nhất cho các diễn viên xuất sắc nhất

Phát biểu tại Lễ bế mạc, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Trưởng ban tổ chức cuộc thi Trần Hướng Dương cho biết: “Cuộc thi nghệ thuật Cải lương chuyên nghiệp lần này có nhiều tiết mục, trích đoạn và phần biểu diễn đặc sắc; các nghệ sĩ, diễn viên đã phô diễn, thể hiện tài năng và lan tỏa những sáng tạo, nét đặc trưng của nghệ thuật Cải lương truyền thống và hiện đại; khắc họa sâu sắc về đời sống văn hóa tinh thần, phong tục tập quán và sự tinh tế trong văn hóa nghệ thuật của cha ông ta từ xưa tới nay. Trải qua 7 ngày đêm biểu diễn tranh tài, các nghệ sĩ, diễn viên đã mang đến cho khá giả tỉnh Bạc Liêu nói riêng, khán giả các nước nói chung nhiều cảm xúc, cái nhìn đa sắc màu, hàm chứa trong đó nhiều giá trị lịch sử, văn hóa quý báu của dân tộc và tinh hoa văn hóa của nhân loại từ những sản phẩm nghệ thuật đặc sắc, độc đáo của nền nghệ thuật Cải lương Việt Nam”.

Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Cuộc thi Tài năng diễn viên Cải lương toàn quốc - 2023, đạo diễn Ca Lê Hồng đánh giá tổng kết 

Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn khẳng định: “Từ thực tế Cuộc thi lần này, về phía Cục nghệ thuật biểu diễn trong thời gian tới sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cho Bộ VHTTDL sớm có những điều chỉnh về cơ chế, chính sách cải thiện chế độ đãi ngộ đối với nghệ sĩ, diễn viên của loại hình nghệ thuật Cải lương nói riêng, trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật nói chung; đặc biệt là các cơ chế, chính sách và chế độ đãi ngộ đối với công tác thu hút, tìm kiếm, đào tạo và phát huy nghệ sĩ, diễn viên tài năng của loại hình nghệ thuật Cải lương truyền thống. Thông qua Cuộc thi này, đề nghị Sở VHTTDL, Sở Văn hóa và Thể thao các tỉnh, thành phố, các đơn vị nghệ thuật Cải lương tiếp tục chú trọng và tăng cường đầu tư hơn nữa các cơ chế thích hợp nhằm thu hút, tìm kiếm và đào tạo các tài năng nghệ thuật Cải lương, nhất là các tài năng trẻ”.

Chương trình nghệ thuật chào mừng lễ bế mạc

Thay mặt Hội đồng Giám khảo, đạo diễn Ca Lê Hồng, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Cuộc thi Tài năng diễn viên Cải lương toàn quốc - 2023 đánh giá: “Thông qua Cuộc thi lần này, chúng ta càng khẳng định điều quan trọng và tiên quyết quyết định sự thành công của nghệ sĩ, diễn viên dự thi chính là nhờ chọn được trích đoạn hay và phù hợp với khả năng của từng nghệ sĩ, diễn viên thì mới có thể thăng hoa, tỏa sáng trong vai diễn”.

Ban tổ chức trao Giải Nhì cho các diễn viên

Nhìn chung các trích đoạn được chọn để các nghệ sĩ, diễn viên biểu diễn tranh tài trong Cuộc thi lần này tương đối đa dạng về đề tài: Đề tài lịch sử, đề tài cách mạng và đề tài dân gian, xã hội. Một điều lý thú, có nhiều trích đoạn được các đơn vị, các nghệ sĩ, diễn viên dự thi lựa chọn, nhưng cách dàn dựng, xử lí có khác nhau như: vai diễn Trần Thăng trong trích đoạn Kẻ sĩ Thăng Long; vai Lê Chiêu Thống trong trích đoạn Nỗi nhục lưu vong; vai Lê Tự Thành trong Đêm trước giờ hoàng đạo; vai Lão đồ trong Bến nước ngũ bồ; vai Nguyễn Thị Anh trong Sám hối; vai Trần Thị Dung trong Dấu ấn thời gian; Thái hậu Nguyễn Thị Anh trong Nước mắt Thần Phi; vai Lý Chiêu Hoàng trong Mệnh đế vươnghay Lý Chiêu Hoàng trong Độc thoại đêm hoặc vai Diệu trong Thời con gái đã xa hay vai Út Tâm trong Dòng sông đỏ...

Ban tổ chức trao Giải Nhì cho các diễn viên

Tuy nhiên, ngoài những trích đoạn hay đã được dàn dựng, biểu diễn thì trong Cuộc thi lần này vẫn còn một số trích đoạn cần lưu ý do quá đơn giản, xây dựng như ca cảnh, tiểu phẩm, chưa có đất diễn để bộc lộ tài năng ca diễn của thí sinh dự thi hoặc có vài trích đoạn biên tập thêm tình tiết kéo dài, làm loãng hình tượng nhân vật chính, có trích đoạn chỉ đơn thuần tự sự, thiếu kịch tính.

Trong Cuộc thi lần này rất nhiều diễn viên có chất giọng đẹp. Từ giọng thiên phú được rèn luyện có chất giọng sáng vang, có giọng trầm ấm vang khỏe, hào sảng, ngọt ngào, mùi mẫn và được xử lý trong các điệu Bắc, Xuân, Ai, Oán, các bài Lý và đặc biệt cách nói lối dẫn vào vọng cổ điêu luyện rất ấn tượng. Các nghệ sĩ, diễn viên dự thi có những giọng ca đã đạt Chuông Vàng và những giọng ca xuất thân từ đàn ca tài tử mộc mạc, chân phương nhưng đẹp, làm say đắm người nghe. 

Các đại biểu chúc mừng các nghệ sĩ đạt giải tại Cuộc thi

Theo đạo diễn Ca Lê Hồng, một bộ phận diễn viên cần khai thác chiều sâu trong ca diễn, tránh lạm dụng kỹ thuật đơn thuần. Cần xử lý cách ca dung dị, nhưng chỉnh chu, sâu lắng. Nhất là khai thác các cung bậc đa chiều trong cảm xúc của nhân vật. Đặc biệt, cần làm chủ nghệ thuật ca, tránh “đầu voi, đuôi chuột”. Bà lấy làm tiếc khi có diễn viên giọng đẹp, nhưng không làm chủ nên khi đổ vào vọng cổ không giữ được cao độ; tập trung quá sức vào phần ca, phần sau đuối sức dẫn đến cao độ non, chông chênh, sai nhịp. Nhất là phải chú trọng phần cao trào kết thúc trích đoạn nhằm đẩy được sự thăng hoa, xuất thần chuẩn mực trong ca diễn, tạo ấn tượng sâu đậm đến với công chúng thưởng ngoạn.

70% trên tổng số diễn viên tham gia Cuộc thi lần này ở độ tuổi dưới 30, đây là tín hiệu đáng mừng cho thấy sân khấu Cải lương đã có một thế hệ diễn viên kế cận cho thấy một số đơn vị đã có ý thức đào tạo diễn viên trẻ để kế thừa gìn giữ và phát triển nghệ thuật truyền thống.

ĐÀO ANH; ảnh: BTC